Startups: Ο σημαντικός ρόλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής

Αν και η Συμβουλευτική Επιτροπή (Advisory board) έχει έρθει στο προσκήνιο λόγω των Startups, ωστόσο πρόκειται για μια στρατηγική επιλογή μικρών, μεσαίων αλλά και μεγάλων επιχειρήσεων που προϋπάρχει.

Αρχικά, θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι η Συμβουλευτική Επιτροπή διαφέρει από το Διοικητικό συμβούλιο (ΔΣ) της Startup και ότι πρόκειται για δυο ξεχωριστές, αλλά παράλληλες οντότητες, με την Συμβουλευτική Επιτροπή να μην είναι νομικά υποχρεωμένη να εκτελεί συγκεκριμένα καθήκοντα, δεν έχει δικαίωμα ψήφου για εταιρικά θέματα και δεν επηρεάζει με κάποιον τρόπο την εταιρική διακυβέρνηση.
Φυσικά, οι σύμβουλοι λειτουργούν με συγκεκριμένους – προσυμφωνημένους – όρους και προσλαμβάνονται και αντικαθίστανται κατά το δοκούν από την εταιρεία.

H Συμβουλευτική Επιτροπή χρησιμεύει ως μια σημαντική επέκταση των «ικανοτήτων» της ηγετικής ομάδας μιας εταιρείας και προσφέρουν στρατηγικές γνώσεις και αμερόληπτες συμβουλές που αποσκοπούν στην προώθηση της επιχειρηματικής ανάπτυξης. Μπορούν επίσης να εξυπηρετήσουν συγκεκριμένες ανάγκες ή προκλήσεις όπου απαιτείται τεχνική, κανονιστική ή νομική τεχνογνωσία.
Όταν η συγκεκριμένη ομάδα ειδικών υλοποιηθεί σωστά μπορεί να μετατραπεί σε μια επένδυση εξαιρετικά υψηλής αξίας με καθοριστικό ρόλο για την επιτυχία της Startup.

Τι δεν είναι η Συμβουλευτική Επιτροπή;

Μια Συμβουλευτική Επιτροπή όπως προαναφέραμε είναι μια ομάδα εμπειρογνωμόνων που παρέχουν στην ηγετική ομάδα μιας εταιρείας διορατικότητα και καθοδήγηση σε διάφορους τομείς ενδιαφέροντος και συνήθως σχετικά με την καινοτομία, τη διαχείριση κινδύνων, την κερδοφορία και φυσικά για το όραμα της εταιρείας. Δεν πρέπει να συγχέονται με τους μέντορες, οι οποίοι συμβουλεύουν τα μέλη της ομάδας μιας Startup με άτυπη ιδιότητα και χωρίς αποζημίωση, ούτε είναι σύμβουλοι επιχειρήσεων οι οποίοι προσφέρουν τις υπηρεσίες τους επί πληρωμή σε έναν τομέα εξειδίκευσης και είναι επιφορτισμένοι με συγκεκριμένα, ορισμένου χρόνου, έργα.

Η κρίσιμη ώρα των αποφάσεων στις Startups

Υπάρχουν ορισμένες σημαντικές αποφάσεις στις Startups που, εάν ληφθούν εσφαλμένα, μπορούν να αποβούν μοιραίες για την ανάπτυξη τους αλλά και την βιωσιμότητά τους. Για παράδειγμα, η κυκλοφορία ενός ανεπαρκώς διαφοροποιημένου προϊόντος, το πρόωρο Scaleup σε άλλες χώρες ή χωρίς τις κατάλληλες διαδικασίες, η πρόσληψη λάθος ατόμων για σημαντικούς ρόλους είναι μερικές από αυτές.
Σε γενικές γραμμές οι σύμβουλοι μπορούν να αποδειχθούν χρήσιμοι όταν η Startup αναπτύσσει το προϊόν της ή όταν αρχίζει να προσλαμβάνει προσωπικό ή όταν πρέπει να αυξήσει τις πωλήσεις και τις συνεργασίες της με την υπάρχουσα αγορά.
Η πρόσληψη ενός συμβούλου που διαθέτει ένα ευρύ δίκτυο επαφών μπορεί να σας βοηθήσει να αξιοποιήσετε εξωτερικούς προμηθευτές αλλά και την πρόσληψη ταλέντων, ενώ οι διασυνδέσεις του μπορούν να βοηθήσουν στις συνεργασίες και ενδεχομένως και τις πωλήσεις.

Βέβαια ενδέχεται ορισμένες Startups να επιθυμούν να φέρουν συμβούλους για να αντιμετωπίσουν αρκετά ειδικευμένες προκλήσεις όπως για παράδειγμα κανονιστικά πλαίσια για προϊόντα βιοιατρικής ή για υπηρεσίες μικρο-κινητικότητας σε μεγάλες πόλεις, ή ακόμα και για τις περιπτώσεις εισόδου σε αγορές με επίσης αυστηρά κανονιστικά πλαίσια όπως για παράδειγμα η ασφαλιστική ή η τραπεζική.

Ποια τα βήματα πριν την επιλογή της Συμβουλευτικής Επιτροπής

Πρώτα από όλα θα πρέπει να υλοποιηθεί μια καταγραφή και πρόβλεψη των αναγκών της εταιρείας τη συγκεκριμένη περίοδο ή στο μέλλον.
Αφού ιεραρχήσετε αυτούς τους στόχους (π.χ. με χρονική προτεραιότητα, μέγεθος κ.λπ.), προσδιορίστε τυχόν κενά που μπορεί να υπάρχουν στους εσωτερικούς σας πόρους – αυτό θα καθορίσει τα είδη των ατόμων που πρέπει να συμπληρώσουν την «πηγή γνώσεων» της ηγετικής ομάδας.
Αυτό μπορεί να είναι απλό για εκείνες τις ομάδες που έχουν συγκεκριμένα αποτελέσματα στο μυαλό τους, όπως η στροφή σε μια νέα αγορά ή η άντληση κεφαλαίων. Ωστόσο, οι συμβουλευτικές επιτροπές υψηλού αντίκτυπου συνήθως δεν βασίζονται μόνο στις άμεσες ανάγκες μια και θα πρέπει επίσης να εξετάζετε τους στόχους που έχετε στο εγγύς μέλλον και εκείνους που είναι πιο μακροπρόθεσμοι, ώστε να μπορείτε να επιλέξετε συμβούλους που μπορούν να σας βοηθήσουν να έχετε κατά νου τη μεγάλη εικόνα κατά τη λήψη αποφάσεων.

Πώς θα λειτουργεί η Συμβουλευτική Επιτροπή;

Θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα πρωτόκολλο λειτουργίας της Συμβουλευτικής Επιτροπής και ειδικά θα πρέπει να σκεφτείτε τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να δεσμευτούν οι υποψήφιοι σύμβουλοι και ποιες θα είναι οι ευθύνες τους με τις βασικές αποφάσεις να είναι οι ακόλουθες:

Μέγεθος. Ξεκινήστε με μια όσο το δυνατόν μικρότερη και ευέλικτη ομάδα συμβούλων. Θα χρειαστείτε μόνο 2-4 συμβούλους για να ξεκινήσετε ανάλογα το είδος και το μέγεθος της Startup σας. Με την πάροδο του χρόνου μια Συμβουλευτική Επιτροπή μπορεί να αυξηθεί σε 6-8 μέλη, και ενδεχομένως περισσότερα, αλλά σε αυτή τη περίπτωση θα πρέπει να είστε σίγουροι ότι μπορείτε να διαχειριστείτε αυτή τη πληθώρα πληροφοριών.

Επίπεδο δέσμευσης. Αποφασίστε για τη συχνότητα των συναντήσεων, τη διάρκεια της θητείας και ποια θα είναι η φύση της συμμετοχής των συμβούλων σας. Αυτά θα εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό από τους στόχους της ομάδας σας, τα πλάνα και στην διαθεσιμότητα των συμβούλων.

Διαχείριση της σχέσης. Ενώ οι σύμβουλοι τείνουν να συμβουλεύονται έναν προς έναν με τους ιδρυτές και τα στελέχη ανάλογα με τις ανάγκες, δίνοντας στη σχέση κάποια δομή και ενημερώνοντας τους συμβούλους σας τακτικά σχετικά με τους άξονες και τις αλλαγές στρατηγικής εγκαίρως διασφαλίζει ότι είναι σε καλή θέση για να σας βοηθήσουν.
Επίσης, οι σύμβουλοί σας θα πρέπει να αισθάνονται ότι οι συμβουλές τους αξιοποιούνται σωστά. Ο τρόπος με τον οποίο η εταιρεία σας ανταποκρίνεται και εφαρμόζει τις συμβουλές κατά τη διάρκεια της θητείας τους θα διαμορφώσει και την εντύπωση που έχουν για την ομάδα σας. Λάβετε επίσης υπόψη ότι η εντύπωση που αφήνετε στους συμβούλους σας είναι η εντύπωση που αφήνετε στους κύκλους επιρροής τους.

Αποζημίωση. Ο τρόπος με τον οποίο θα επιλέξετε να αποζημιώσετε τους συμβούλους σας θα εξαρτηθεί από την προστιθέμενη αξία τους, το επίπεδο συμμετοχής τους και το στάδιο στο οποίο βρίσκεται η Startup σας.
H παραχώρηση μετοχικού μεριδίου από 0,1% έως 1% είναι μια συνηθισμένη αποζημίωση ενώ υπάρχει και η χρηματική αμοιβή στο πλάνο. Βέβαια σε Startups αρχικού σταδίου ενδέχεται να υπάρχει και συμφωνία αποζημίωσης βάσει αποτελεσμάτων – στόχων π.χ. χρηματοδότηση ή συνεργασία με κάποια μεγάλη εταιρεία.

Χρονική διάρκεια. Συνήθως οι συμφωνίες αφορούν διετή διάρκεια ενώ προβλέπονται και «σημεία ελέγχου» κάθε τρείς ή έξι μήνες για να διασφαλιστεί ότι όλα βαίνουν καλώς ή στην αντίθετη περίπτωση να υπάρχει η δυνατότητα αντικατάστασης ενδεχομένως προτού δοθούν τα μετοχικά μερίδια.

Βρίσκοντας τους σωστούς συμβούλους

Συνηθίζεται οι founders να επιλέγουν υψηλόβαθμα στελέχη μεγάλων επιχειρήσεων εν ενεργεία ή μη, έμπειρους ηγέτες Scaleups, τεχνικούς εμπειρογνώμονες, επαγγελματίες του εκάστοτε κλάδου, καθηγητές πανεπιστημίου κ.α.
Αυτό που έχουν όλοι κοινό, και αυτό που πρέπει πραγματικά να ψάχνετε στους συμβούλους, είναι ότι έχουν ήδη επιτύχει αυτό που ψάχνετε να πετύχετε εσείς ή έχουν τεράστια εμπειρία στο αντικείμενο που σας ενδιαφέρει! Εκτός από την τεχνογνωσία και το δίκτυο που αναζητάτε, οι σύμβουλοι που είναι αξιόπιστοι και γενναιόδωροι με το χρόνο τους θα κάνουν τις καλύτερες προσθήκες στην ομάδα σας.

Αν θα έπρεπε να εστιάσουμε σε ένα σημείο προβληματισμού είναι ο διαθέσιμος χρόνος που έχουν γενικά, ειδικά στις περιπτώσεις των υψηλόβαθμων στελεχών μεγάλων επιχειρήσεων, σε συνδυασμό με τις μετοχικές παροχές προς αυτά τα στελέχη. Μπορεί το πρεστίζ και η εμπειρία που θα φέρουν μαζί τους τα υψηλόβαθμα στελέχη να είναι τεράστια αλλά υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που τελικά δεν υπήρχε ο χρόνος για μια αποδοτική συνεργασία.

Το καλύτερο μέρος για να ξεκινήσετε είναι το δικό σας δίκτυο. Η ύπαρξη προϋπάρχουσας σχέσης ή αμοιβαίας σύνδεσης μπορεί να είναι χρήσιμη ενώ οι συναντήσεις με VC και πιθανούς angel investors είναι επίσης εξαιρετικές ευκαιρίες για να εντοπίσετε τους ιδανικούς συμβούλους, όπως και η συμμετοχή σε εκδηλώσεις και εκθέσεις.
Οι μέντορες μπορούν επίσης να μετατραπούν σε επίσημους συμβούλους εάν έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα πολύτιμοι και έχετε δημιουργήσει μια σχέση εμπιστοσύνης μαζί τους.

Για περισσότερες πληροφορίες και άρθρα σχετικά με τις Startups μπορείτε να επισκεφτείτε τη διεύθυνση www.krs.gr/arthra ενώ για τις λογιστικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες της KRS μπορείτε να επισκεφτείτε το www.krs.gr.