Φορολογικές Υποχρεώσεις για Ετερόρρυθμες Εταιρείες

Οι ετερόρρυθμες εταιρείες (Ε.Ε.) αποτελούν μια δημοφιλή μορφή επιχειρηματικής οργάνωσης στην Ελλάδα. Οι φορολογικές τους υποχρεώσεις διαφέρουν από αυτές άλλων εταιρικών μορφών και απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή. Αυτό το άρθρο θα εξετάσει τις βασικές φορολογικές υποχρεώσεις των ετερόρρυθμων εταιρειών, καλύπτοντας θέματα όπως ο φορολογικός συντελεστής κερδών, η επιχειρηματική αμοιβή, η φορολογία των εταίρων και άλλα.

Βασικά Σημεία

• Ο φορολογικός συντελεστής για τα κέρδη των ετερόρρυθμων εταιρειών είναι 20% για τους ομόρρυθμους εταίρους και 25% για τους ετερόρρυθμους.
• Η επιχειρηματική αμοιβή υπολογίζεται στο 50% των κερδών που δηλώνονται στην ετήσια δήλωση της εταιρείας.
• Οι εταίροι των ετερόρρυθμων εταιρειών φορολογούνται στο όνομα της εταιρείας για τα κέρδη που τους αναλογούν.
• Οι ετερόρρυθμες εταιρείες πρέπει να τηρούν βιβλία και να υποβάλλουν δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος σύμφωνα με τον νόμο.
• Υπάρχουν ειδικές διατάξεις για τις αλλοδαπές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα.

1. Φορολογικός Συντελεστής Κερδών

Οι ετερόρρυθμες εταιρείες υπόκεινται σε συγκεκριμένο φορολογικό συντελεστή για τα κέρδη τους. Ο φορολογικός συντελεστής του πρώτου κλιμακίου της κλίμακας της παραγράφου 1 του άρθρου 29 ν. είναι καθοριστικός για τον υπολογισμό του φόρου.

Για τις ετερόρρυθμες εταιρείες, τα κέρδη που αναλογούν στους ομόρρυθμους εταίρους φυσικά πρόσωπα φορολογούνται με συντελεστή 20%. Αντίθετα, τα κέρδη που αναλογούν στα ετερόρρυθμα μέλη φορολογούνται με συντελεστή 25%. Εάν στην εταιρεία συμμετέχουν και μέλη που δεν είναι φυσικά πρόσωπα, τότε το τμήμα των κερδών που τους αναλογεί φορολογείται επίσης με συντελεστή 25%.

Επιπλέον, υπάρχει πρόβλεψη για μείωση του συντελεστή φορολογίας κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες, εφόσον ο κύκλος εργασιών της εταιρείας μειώνεται για δύο συνεχόμενες διαχειριστικές περιόδους και ο αριθμός των εργαζομένων παραμένει σταθερός.

2. Επιχειρηματική Αμοιβή

Η επιχειρηματική αμοιβή αφορά τους ομόρρυθμους εταίρους φυσικά πρόσωπα και κοινωνούς κοινωνίας κληρονομικού δικαίου, στους οποίους συμμετέχουν και ανήλικοι. Η αμοιβή αυτή υπολογίζεται στο 50% των συνολικών κερδών, ανάλογα με το ποσοστό συμμετοχής τους. Το ποσό αυτό φορολογείται στην ατομική τους δήλωση (έντυπο Ε1), ενώ το υπόλοιπο ποσό των κερδών φορολογείται στο όνομα της εταιρίας με συντελεστή 20%.

Σημαντικά σημεία:

• Η επιχειρηματική αμοιβή δίνεται σε όλους τους ομόρρυθμους εταίρους και κοινωνούς κοινωνίας κληρονομικού δικαίου, ανεξάρτητα από τον αριθμό τους.
• Οι δικαιούχοι λαμβάνουν αμοιβή από όλες τις ομόρρυθμες εταιρίες και κοινωνίες κληρονομικού δικαίου στις οποίες συμμετέχουν.

Παράδειγμα:

Έστω τέσσερα φυσικά πρόσωπα, οι Χ1, Χ2, Χ3 και Χ4, που συμμετέχουν σε τρεις ομόρρυθμες εταιρείες με διαφορετικά ποσοστά συμμετοχής:

Εταιρεία	Χ1	Χ2	Χ3	Χ4
1η Ο.Ε.	25%	20%	40%	15%
2η Ο.Ε.	40%	25%	30%	5%
3η Ο.Ε.	10%	25%	15%	50%

Τα κέρδη των εταιρειών είναι:

• 1η Ο.Ε.: 14.000 €
• 2η Ο.Ε.: 18.000 €
• 3η Ο.Ε.: 19.500 €

Η διανομή της επιχειρηματικής αμοιβής θα γίνει ως εξής:

1η Ο.Ε.: Κέρδη 14.000 € x 50% = 7.000 €

• Χ1: 7.000 € x 25% = 1.750 €
• Χ2: 7.000 € x 20% = 1.400 €
• Χ3: 7.000 € x 40% = 2.800 €

2η Ο.Ε.: Κέρδη 18.000 € x 50% = 9.000 €

• Χ1: 9.000 € x 40% = 3.600 €
• Χ2: 9.000 € x 25% = 2.250 €
• Χ3: 9.000 € x 30% = 2.700 €

3η Ο.Ε.: Κέρδη 19.500 € x 50% = 9.750 €

• Χ2: 9.750 € x 25% = 2.437,50 €
• Χ3: 9.750 € x 15% = 1.462,50 €
• Χ4: 9.750 € x 50% = 4.875 €

Συνεπώς, κάθε φυσικό πρόσωπο ομόρρυθμος εταίρος αποκτά επιχειρηματική αμοιβή από κάθε εταιρεία που συμμετέχει, υπό την προϋπόθεση να ανήκει στους τρεις πρώτους εταίρους με τα μεγαλύτερα ποσοστά συμμετοχής. Σε περίπτωση περισσοτέρων με ίσα ποσοστά συμμετοχής, οι δικαιούχοι καθορίζονται από την εταιρεία.

3. Φορολογία Εταίρων

Η φορολογία των εταίρων σε μια ετερόρρυθμη εταιρεία (Ε.Ε.) παρουσιάζει ιδιαιτερότητες ανάλογα με το είδος του εταίρου και τη συμμετοχή του στα κέρδη της εταιρείας. Οι ομόρρυθμοι εταίροι φορολογούνται διαφορετικά από τους ετερόρρυθμους εταίρους, και η φορολογική υποχρέωση εξαρτάται από το αν ο εταίρος είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο.

Για τους ομόρρυθμους εταίρους που είναι φυσικά πρόσωπα, τα κέρδη φορολογούνται στο όνομα της εταιρείας με συντελεστή 20%, αφού αφαιρεθεί η επιχειρηματική αμοιβή. Η επιχειρηματική αμοιβή υπολογίζεται με βάση το ποσοστό συμμετοχής του εταίρου στο 50% των κερδών της εταιρείας που δηλώθηκαν στην ετήσια δήλωση.

Αντίθετα, τα κέρδη που αναλογούν στους ετερόρρυθμους εταίρους φορολογούνται με συντελεστή 25%. Εάν στην εταιρεία συμμετέχουν και νομικά πρόσωπα, τότε τα κέρδη που τους αναλογούν φορολογούνται επίσης με συντελεστή 25%.

Με την επιβολή αυτού του φόρου, εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση των εταίρων επί των κερδών αυτών. Σημειώνεται ότι όταν τηρούνται βιβλία Γ’ κατηγορίας του Κ.Β.Σ., η δήλωση φορολογίας εισοδήματος υποβάλλεται με το προηγούμενο καθεστώς, όπως αυτό προκύπτει από την περίπτωση β’ της παραγράφου 1 του άρθρου 92 του ιδίου νόμου.

4. Τήρηση Βιβλίων

Οι ετερόρρυθμες εταιρείες υποχρεούνται να τηρούν βιβλία σύμφωνα με τον Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων. Η κατηγορία των βιβλίων που πρέπει να τηρούν εξαρτάται από το μέγεθος και τη δραστηριότητα της εταιρείας.

Συγκεκριμένα, οι ετερόρρυθμες εταιρείες μπορούν να τηρούν βιβλία πρώτης ή δεύτερης κατηγορίας. Οι εταιρείες που τηρούν βιβλία πρώτης κατηγορίας καταγράφουν μόνο τα βασικά οικονομικά στοιχεία, ενώ οι εταιρείες που τηρούν βιβλία δεύτερης κατηγορίας καταγράφουν αναλυτικότερα στοιχεία.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι προθεσμίες υποβολής των δηλώσεων εξαρτώνται από την κατηγορία των βιβλίων που τηρούνται. Για παράδειγμα, οι εταιρείες που τηρούν βιβλία πρώτης ή δεύτερης κατηγορίας πρέπει να υποβάλλουν τις δηλώσεις τους μέχρι την 1η Απριλίου του οικείου οικονομικού έτους.

Επιπλέον, οι εταιρείες που βρίσκονται σε διαδικασία εκκαθάρισης πρέπει να τηρούν τις ίδιες προθεσμίες υποβολής δηλώσεων με τις ενεργές εταιρείες. Η δήλωση επιδίδεται από τον νόμιμο εκπρόσωπο της εταιρείας στον προϊστάμενο της αρμόδιας δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας.

5. Δηλώσεις Φορολογίας Εισοδήματος

Οι ετερόρρυθμες εταιρείες υποχρεούνται να υποβάλλουν δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος ετησίως. Η διαδικασία αυτή είναι κρίσιμη για τη συμμόρφωση με τη φορολογική νομοθεσία και την αποφυγή προστίμων.

Η υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος πρέπει να γίνεται ηλεκτρονικά μέσω της πλατφόρμας της ΑΑΔΕ. Οι δηλώσεις πρέπει να περιλαμβάνουν όλα τα εισοδήματα της εταιρείας, καθώς και τις δαπάνες που εκπίπτουν από το φορολογητέο εισόδημα.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η προθεσμία υποβολής των δηλώσεων είναι συνήθως η 30ή Ιουνίου κάθε έτους. Σε περίπτωση καθυστέρησης, επιβάλλονται πρόστιμα και προσαυξήσεις.

Οι εταίροι της εταιρείας πρέπει επίσης να υποβάλλουν τις δικές τους δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, αναφέροντας τα κέρδη που τους αναλογούν από την εταιρεία. Η παρακράτηση φόρου μερισμάτων είναι ένα από τα θέματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την υποβολή των δηλώσεων.

6. Ειδικές Διατάξεις για Αλλοδαπές Επιχειρήσεις

Οι αλλοδαπές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα υπόκεινται σε συγκεκριμένες φορολογικές διατάξεις. Αυτές οι διατάξεις διασφαλίζουν ότι οι αλλοδαπές επιχειρήσεις αντιμετωπίζονται δίκαια και ισότιμα σε σχέση με τις εγχώριες επιχειρήσεις.

Σύμφωνα με το άρθρο 6 του Ν. 4172/2013, μια επιχείρηση που είναι φορολογικός κάτοικος στην Ελλάδα και ελέγχει ή ελέγχεται από μια άλλη επιχείρηση που είναι κάτοικος άλλου κράτους, δεν θεωρείται αυτόματα μόνιμη εγκατάσταση της δεύτερης επιχείρησης. Αυτό σημαίνει ότι η φορολογική υποχρέωση της πρώτης επιχείρησης δεν επηρεάζεται από τη σχέση της με τη δεύτερη επιχείρηση.

Επιπλέον, οι αλλοδαπές επιχειρήσεις που λειτουργούν στην Ελλάδα με οποιονδήποτε τύπο εταιρίας, καθώς και οι κάθε είδους αλλοδαποί οργανισμοί που αποβλέπουν στην απόκτηση οικονομικών ωφελημάτων, υπόκεινται στις διατάξεις του άρθρου 101 του Κ.Φ.Ε. Αυτό περιλαμβάνει και τις αλλοδαπές επιχειρήσεις που λειτουργούν με τη μορφή ετερόρρυθμων εταιρειών.

Τέλος, σύμφωνα με την ΠΟΛ. 1003/2014, οι αλλοδαπές επιχειρήσεις που συντάσσουν ισολογισμό πρέπει να τηρούν διπλογραφικό λογιστικό σύστημα. Αυτό το σύστημα παρακολουθεί αναλυτικά κάθε συναλλαγή και γεγονός που επηρεάζει τα στοιχεία του ισολογισμού και της κατάστασης των αποτελεσμάτων.

7. Ευθύνη Εταίρων

Στις ετερόρρυθμες εταιρείες, η ευθύνη των εταίρων διαφέρει ανάλογα με τον τύπο του εταίρου. Ο ετερόρρυθμος εταίρος δεν συμμετέχει στη διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων και η ευθύνη του περιορίζεται στο ποσό της εισφοράς του, εκτός αν έχει αναμειχθεί στη διαχείριση της εταιρείας. Αντίθετα, ο ομόρρυθμος εταίρος ευθύνεται απεριόριστα με την προσωπική του περιουσία για τις εταιρικές υποχρεώσεις.

Ειδικότερα:

• Ο ετερόρρυθμος εταίρος δεν έχει εξουσία εκπροσώπησης της εταιρείας, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στην εταιρική σύμβαση.
• Ο ετερόρρυθμος εταίρος έχει δικαίωμα ελέγχου των εταιρικών λογαριασμών και βιβλίων, εκτός αν υπάρχει αντίθετη πρόβλεψη στην εταιρική σύμβαση.
• Ο ετερόρρυθμος εταίρος δεν μπορεί να ενεργεί για δικό του λογαριασμό πράξεις που ανάγονται στο αντικείμενο της εταιρείας, εκτός αν υπάρχει αντίθετη πρόβλεψη στην εταιρική σύμβαση.

Σε περίπτωση αποχώρησης εταίρου, ο αποχωρών εταίρος εξακολουθεί να ευθύνεται για τις εταιρικές υποχρεώσεις που είχαν γεννηθεί μέχρι τη δημοσίευση της αποχώρησής του. Ο νέος εταίρος που εισέρχεται στην εταιρεία ευθύνεται τόσο για τα νέα όσο και για τα παλαιά εταιρικά χρέη.

8. Νομοθετικό Πλαίσιο

Το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τις ετερόρρυθμες εταιρείες στην Ελλάδα είναι αρκετά περίπλοκο και περιλαμβάνει διάφορες διατάξεις και νόμους. Οι ετερόρρυθμες εταιρείες υπόκεινται σε συγκεκριμένες ρυθμίσεις που καθορίζονται από το νόμο, όπως ο Ν. 4172/2013 και ο Ν. 4308/2014.

Σύμφωνα με το άρθρο 6 του Ν. 4172/2013, οι ετερόρρυθμες εταιρείες πρέπει να τηρούν συγκεκριμένες φορολογικές υποχρεώσεις και να ακολουθούν τις διατάξεις που αφορούν τη μόνιμη εγκατάσταση. Επιπλέον, ο Ν. 4308/2014 καθορίζει τις απαιτήσεις για τη λογιστική τήρηση και την κατάρτιση των οικονομικών καταστάσεων.

Οι ετερόρρυθμες εταιρείες πρέπει να εφαρμόζουν τις ρυθμίσεις του νόμου για να διασφαλίζουν τα δικαιώματα των τρίτων. Αυτό περιλαμβάνει την τήρηση διπλογραφικού λογιστικού συστήματος, εφόσον πληρούνται συγκεκριμένα κριτήρια, όπως ο κύκλος εργασιών.

Επιπλέον, οι ετερόρρυθμες εταιρείες πρέπει να συμμορφώνονται με τις διατάξεις που αφορούν τη φορολογία εισοδήματος και τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος. Αυτό περιλαμβάνει την υποβολή ετήσιων δηλώσεων και την καταβολή των αντίστοιχων φόρων.

Τέλος, οι ετερόρρυθμες εταιρείες πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις ειδικές διατάξεις που αφορούν τις αλλοδαπές επιχειρήσεις και την ευθύνη των εταίρων. Αυτές οι διατάξεις καθορίζουν τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των εταίρων, καθώς και τις συνέπειες της μη συμμόρφωσης με το νομοθετικό πλαίσιο.

9. Εξάντληση Φορολογικής Υποχρέωσης

Η εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης για τις ετερόρρυθμες εταιρείες (Ε.Ε.) είναι ένα σημαντικό ζήτημα που πρέπει να κατανοηθεί πλήρως από τους εταίρους. Η φορολογική υποχρέωση εξαντλείται όταν η εταιρεία έχει καταβάλει όλους τους φόρους που οφείλει για το φορολογικό έτος.

Σύμφωνα με τον νέο κώδικα φορολογικής διαδικασίας (ν.5104/2024), οι ετερόρρυθμες εταιρείες πρέπει να υποβάλλουν δήλωση φόρου εισοδήματος (έντυπο Ε5) και να καταβάλουν τον φόρο που προκύπτει από τα κέρδη τους. Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει τα εξής βήματα:

1. Υποβολή της δήλωσης φόρου εισοδήματος (έντυπο Ε5).
2. Υπολογισμός του οφειλόμενου φόρου βάσει των κερδών της εταιρείας.
3. Καταβολή του φόρου εντός των προθεσμιών που ορίζει ο νόμος.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι εταίροι της Ε.Ε. ευθύνονται ατομικά για την καταβολή του φόρου που τους αναλογεί από τα κέρδη της εταιρείας. Σε περίπτωση μη καταβολής του φόρου, οι εταίροι μπορεί να αντιμετωπίσουν νομικές συνέπειες.

Τέλος, οι ετερόρρυθμες εταιρείες που απασχολούν άτομα με αναπηρία 67% και άνω μπορούν να μειώσουν τα καθαρά τους κέρδη κατά 1.500 ευρώ, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 10 του άρθρου 4 του ν. 3522/2006. Για να τύχουν της σχετικής έκπτωσης, πρέπει να υποβάλουν τα ακόλουθα δικαιολογητικά:

• Κατάσταση με τα στοιχεία των ατόμων που απασχόλησαν.
• Φωτοαντίγραφο της γνωμάτευσης της αρμόδιας πρωτοβάθμιας υγειονομικής επιτροπής.
• Υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 για την απασχόληση των ατόμων αυτών.

Η εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης είναι κρίσιμη για την ομαλή λειτουργία της εταιρείας και την αποφυγή προστίμων και κυρώσεων.

10. Κατανομή Κερδών

Η κατανομή των κερδών στις ετερόρρυθμες εταιρείες (Ε.Ε.) είναι μια διαδικασία που απαιτεί προσεκτική τήρηση των κανόνων και των διατάξεων της φορολογικής νομοθεσίας. Η σωστή κατανομή των κερδών διασφαλίζει την ορθή φορολογική αντιμετώπιση τόσο της εταιρείας όσο και των εταίρων της.

Σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, τα κέρδη της εταιρείας κατανέμονται στους εταίρους ανάλογα με το ποσοστό συμμετοχής τους. Για παράδειγμα, αν η εταιρεία έχει καθαρά κέρδη 20.000 € και οι εταίροι έχουν τα εξής ποσοστά συμμετοχής:

• Ομόρρυθμο μέλος «Χ»: 40%
• Ετερόρρυθμο μέλος «Ψ»: 30%
• Νομικό πρόσωπο «Ζ»: 30%

Η κατανομή των κερδών θα γίνει ως εξής:

1. Υπολογισμός επιχειρηματικής αμοιβής για το ομόρρυθμο μέλος «Χ»:
2. Υπόλοιπο κερδών μετά την επιχειρηματική αμοιβή:
3. Κατανομή των υπολοίπων κερδών:

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η υποχρέωση παρακράτησης φόρου ισχύει για τα κέρδη που κατανέμονται στους εταίρους. Ο συντελεστής παρακράτησης μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την ιδιότητα του εταίρου και τον τύπο της πληρωμής.

Τέλος, η κατανομή των κερδών πρέπει να καταγράφεται με ακρίβεια στα βιβλία της εταιρείας και να δηλώνεται στις φορολογικές αρχές μέσω των σχετικών εντύπων, όπως το έντυπο Ε5.

Στην ενότητα ‘Κατανομή Κερδών’, θα βρείτε όλες τις πληροφορίες που χρειάζεστε για να κατανοήσετε πώς διανέμονται τα κέρδη της επιχείρησής σας. Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας για να μάθετε περισσότερα και να δείτε πώς μπορούμε να σας βοηθήσουμε να βελτιώσετε την οικονομική σας στρατηγική.

Συμπέρασμα

Συνοψίζοντας, οι φορολογικές υποχρεώσεις των ετερόρρυθμων εταιρειών είναι πολύπλοκες και απαιτούν προσεκτική διαχείριση. Οι διαφορές στους φορολογικούς συντελεστές ανάλογα με το είδος των εταίρων και τα κέρδη τους, καθιστούν απαραίτητη την καλή γνώση της νομοθεσίας. Είναι σημαντικό οι εταίροι να ενημερώνονται συνεχώς για τις αλλαγές στη φορολογική νομοθεσία και να συνεργάζονται με ειδικούς για να διασφαλίσουν τη συμμόρφωση και την αποφυγή προστίμων. Η σωστή κατανόηση και εφαρμογή των φορολογικών κανόνων μπορεί να συμβάλει στην ομαλή λειτουργία και την οικονομική ευημερία της εταιρείας.