Φορολογικές Υποχρεώσεις για Ετερόρρυθμες Εταιρείες

Οι ετερόρρυθμες εταιρείες αποτελούν μια δημοφιλή μορφή επιχειρηματικής οργάνωσης στην Ελλάδα. Οι φορολογικές υποχρεώσεις τους ποικίλουν και επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες, όπως τα κέρδη, οι συντελεστές φόρου και η εταιρική σύμβαση. Στο άρθρο αυτό, θα εξετάσουμε τις βασικές φορολογικές υποχρεώσεις που αντιμετωπίζουν οι ετερόρρυθμες εταιρείες.

Βασικά Σημεία

• Τα κέρδη των ετερόρρυθμων εταιρειών φορολογούνται με διαφορετικούς συντελεστές ανάλογα με το είδος των εταίρων.
• Η επιχειρηματική αμοιβή αφαιρείται πριν τον υπολογισμό του φόρου για τους ομόρρυθμους εταίρους.
• Οι ετερόρρυθμες εταιρείες πρέπει να τηρούν βιβλία και να υποβάλλουν ετήσιες δηλώσεις.
• Η εταιρική σύμβαση μπορεί να καθορίσει τις ευθύνες και τα δικαιώματα των εταίρων.
• Το νομοθετικό πλαίσιο περιλαμβάνει ειδικές διατάξεις που επηρεάζουν τη φορολογία των ετερόρρυθμων εταιρειών.

1. Φορολογία Κερδών

Οι ετερόρρυθμες εταιρείες υπόκεινται σε συγκεκριμένες φορολογικές υποχρεώσεις όσον αφορά τα κέρδη τους. Τα καθαρά κέρδη υπολογίζονται μετά την αφαίρεση των εξόδων και των απαλλασσόμενων κερδών. Η αφαίρεση της επιχειρηματικής αμοιβής είναι υποχρεωτική και γίνεται με βάση το ποσοστό συμμετοχής των εταίρων.

Τα κέρδη που αναλογούν στους εταίρους φορολογούνται στο όνομα της εταιρείας με συντελεστή 20%. Ο συντελεστής αυτός εφαρμόζεται στα καθαρά κέρδη που απομένουν αφού αφαιρεθεί η επιχειρηματική αμοιβή για μέχρι τρεις ομόρρυθμους εταίρους φυσικά πρόσωπα που έχουν τα μεγαλύτερα ποσοστά συμμετοχής.

Η επιχειρηματική αμοιβή προσδιορίζεται με την εφαρμογή του ποσοστού συμμετοχής κάθε δικαιούχου εταίρου στο 50% των κερδών της εταιρίας, που δηλώθηκαν με την οικεία ετήσια δήλωσή της. Η αφαίρεση της επιχειρηματικής αμοιβής είναι υποχρεωτική, καθόσον πρόκειται για συγκεκριμένο τρόπο φορολογίας των κερδών του νομικού προσώπου.

2. Επιχειρηματική Αμοιβή

Η επιχειρηματική αμοιβή αφορά τους ομόρρυθμους εταίρους φυσικά πρόσωπα και κοινωνούς κοινωνίας κληρονομικού δικαίου. Αυτή υπολογίζεται στο 50% των συνολικών κερδών και φορολογείται στην ατομική τους δήλωση (έντυπο Ε1). Το υπόλοιπο ποσό φορολογείται στο όνομα της εταιρείας με συντελεστή 20%.

Παραδείγματα

Ας δούμε ένα παράδειγμα για να κατανοήσουμε καλύτερα τη διαδικασία:

Εταιρεία	Κέρδη	Επιχειρηματική Αμοιβή (50%)	Εταίρος Χ1	Εταίρος Χ2	Εταίρος Χ3	Εταίρος Χ4
1η Ο.Ε.	14.000€	7.000€	1.750€	1.400€	2.800€	–
2η Ο.Ε.	18.000€	9.000€	3.600€	2.250€	2.700€	–
3η Ο.Ε.	19.500€	9.750€	–	2.437,50€	1.462,50€	4.875€

Σημειώσεις

• Η επιχειρηματική αμοιβή δίνεται σε όλους τους ομόρρυθμους εταίρους και κοινωνούς κοινωνίας κληρονομικού δικαίου, ανεξάρτητα από τον αριθμό τους.
• Οι δικαιούχοι λαμβάνουν επιχειρηματική αμοιβή από όλες τις εταιρείες στις οποίες συμμετέχουν.
• Σε περίπτωση ίσων ποσοστών συμμετοχής, η εταιρεία καθορίζει τους δικαιούχους.

Ειδικές Περιπτώσεις

Για εταιρείες του άρθρου 13 του ν. 718/1977, η επιχειρηματική αμοιβή κατανέμεται σε όλους τους ομόρρυθμους εταίρους ανάλογα με το ποσοστό συμμετοχής τους, ανεξάρτητα από τον αριθμό τους. Επιπλέον, η επιχειρηματική αμοιβή δεν υπολογίζεται στα επιπλέον κέρδη της εταιρείας που προσδιορίζει ο έλεγχος.

3. Συντελεστές Φόρου

Οι ετερόρρυθμες εταιρείες (Ε.Ε.) υπόκεινται σε συγκεκριμένους συντελεστές φορολογίας που εξαρτώνται από τη νομική μορφή των εταίρων και τα κέρδη της εταιρείας. Οι συντελεστές αυτοί είναι καθορισμένοι από τη νομοθεσία και πρέπει να τηρούνται αυστηρά.

Συντελεστές Φορολογίας

• Για τα κέρδη που αναλογούν σε ομόρρυθμα μέλη φυσικά πρόσωπα, ο συντελεστής είναι 20%.
• Για τα κέρδη που αναλογούν σε ετερόρρυθμα μέλη φυσικά πρόσωπα, ο συντελεστής είναι 25%.
• Για τα κέρδη που αναλογούν σε ετερόρρυθμα μέλη νομικά πρόσωπα, ο συντελεστής είναι επίσης 25%.

Παράδειγμα Υπολογισμού

Έστω ότι μια ετερόρρυθμη εταιρεία έχει καθαρά κέρδη 100.000 ευρώ. Αν η εταιρεία έχει ένα ομόρρυθμο μέλος και ένα ετερόρρυθμο μέλος, ο υπολογισμός του φόρου γίνεται ως εξής:

• Κέρδη για το ομόρρυθμο μέλος: 50.000 ευρώ
  • Φόρος: 50.000 x 20% = 10.000 ευρώ
• Κέρδη για το ετερόρρυθμο μέλος: 50.000 ευρώ
  • Φόρος: 50.000 x 25% = 12.500 ευρώ

Συνολικός φόρος εταιρείας: 22.500 ευρώ.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η διαδικασία ορισμού φορολογικού εκπροσώπου στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον νέο κώδικα φορολογικής διαδικασίας, αφορά φυσικά και νομικά πρόσωπα που δεν είναι φορολογικοί κάτοικοι. Ο φορολογικός εκπρόσωπος διαχειρίζεται τις φορολογικές υποχρεώσεις και την αλληλογραφία με τις αρχές.

4. Τήρηση Βιβλίων

Η τήρηση βιβλίων είναι μια από τις βασικές υποχρεώσεις των ετερόρρυθμων εταιρειών. Η κατηγοριοποίηση των βιβλίων γίνεται σύμφωνα με τον Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (Κ.Β.Σ.), ο οποίος καθορίζει τις απαιτήσεις για την τήρηση και την απεικόνιση των συναλλαγών.

Οι ετερόρρυθμες εταιρείες υποχρεούνται να τηρούν βιβλία ανάλογα με τον κύκλο εργασιών τους:

• Απλογραφικά βιβλία: Για κύκλο εργασιών μέχρι 1.500.000 ευρώ.
• Διπλογραφικά βιβλία: Για κύκλο εργασιών άνω των 1.500.000 ευρώ.

Η τήρηση των βιβλίων πρέπει να είναι ακριβής και ενημερωμένη, ώστε να διασφαλίζεται η σωστή φορολογική ενημέρωση και η συμμόρφωση με τις φορολογικές διατάξεις. Οι εταιρείες που δεν τηρούν σωστά τα βιβλία τους ενδέχεται να αντιμετωπίσουν πρόστιμα και κυρώσεις από τις αρμόδιες αρχές.

5. Υποβολή Δηλώσεων

Οι ετερόρρυθμες εταιρείες έχουν συγκεκριμένες υποχρεώσεις όσον αφορά την υποβολή δηλώσεων. Η προθεσμία υποβολής εξαρτάται από την κατηγορία των βιβλίων που τηρούν και το αντικείμενο των εργασιών τους.

• Για εταιρείες που δεν τηρούν ή τηρούν βιβλία Α’ ή Β’ κατηγορίας, η προθεσμία είναι η 1η Απριλίου.
• Για εταιρείες που ασχολούνται με την αντιπροσώπευση ασφαλιστικών εταιρειών ή τραπεζών, η προθεσμία είναι η 15η Απριλίου.
• Για εταιρείες που τηρούν βιβλία Γ’ κατηγορίας, η προθεσμία είναι τρεισήμισι μήνες από τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου.
• Για εταιρείες που συμμετέχουν σε κοινοπραξίες με βιβλία Γ’ κατηγορίας, η προθεσμία είναι η 15η Απριλίου.
• Για εταιρείες που λύονται, μετατρέπονται ή συγχωνεύονται, η προθεσμία είναι τρεις μήνες από την ημερομηνία της αλλαγής.

Είναι σημαντικό να τηρούνται οι προθεσμίες αυτές για την αποφυγή προστίμων και άλλων κυρώσεων.

6. Εταιρική Σύμβαση

Η εταιρική σύμβαση αποτελεί το θεμέλιο της λειτουργίας μιας ετερόρρυθμης εταιρείας. Το καταστατικό των ΟΕ και ΕΕ πρέπει να περιέχει: τόπο και χρόνο σύστασης της εταιρείας, όνομα και κατοικία των εταίρων, εταιρική επωνυμία και τον σκοπό της εταιρείας.

Η σύμβαση αυτή καθορίζει τις σχέσεις μεταξύ των εταίρων, καθώς και τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματά τους. Ειδικότερα, ο ετερόρρυθμος εταίρος δεν συμμετέχει στη διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων, ούτε στη λήψη των αποφάσεων, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στην εταιρική σύμβαση.

Επιπλέον, η εταιρική σύμβαση μπορεί να αναθέτει σε ετερόρρυθμο εταίρο την εκπροσώπηση της εταιρείας. Σε αυτή την περίπτωση, ο ετερόρρυθμος εταίρος ευθύνεται ως ομόρρυθμος, εκτός αν ο τρίτος που συναλλάχθηκε μαζί του γνώριζε ότι είναι ετερόρρυθμος εταίρος.

Τέλος, η εταιρική σύμβαση μπορεί να περιλαμβάνει ειδικές ρυθμίσεις που αποκλίνουν από τις διατάξεις του νόμου, εφόσον δεν παραβιάζουν τις διατάξεις αναγκαστικού δικαίου του αστικού κώδικα.

7. Ευθύνη Εταίρων

Στις ετερόρρυθμες εταιρείες, η ευθύνη των εταίρων διαφέρει ανάλογα με τον τύπο του εταίρου. Ο ετερόρρυθμος εταίρος δεν συμμετέχει στη διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων και δεν έχει εξουσία εκπροσώπησης της εταιρείας, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στην εταιρική σύμβαση. Σε περίπτωση που του ανατεθεί η εκπροσώπηση, ευθύνεται ως ομόρρυθμος εταίρος, εκτός αν ο τρίτος γνώριζε ότι είναι ετερόρρυθμος.

Ο ετερόρρυθμος εταίρος ευθύνεται για τα χρέη της εταιρείας μόνο μέχρι του ποσού της εισφοράς του. Αν δεν έχει καταβάλει την εισφορά του, ευθύνεται προσωπικά μέχρι του ποσού αυτού. Επίσης, ο εισερχόμενος εταίρος μετά τη σύσταση της εταιρείας ευθύνεται και για τα προγενέστερα χρέη.

Σε κάθε περίπτωση, η ανάγκη για την κατάρτιση και την παρακολούθηση του προϋπολογισμού από όλες τις επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μεγέθους είναι αδιαμφισβήτητη χωρίς εξαιρέσεις.

8. Διανομή Κερδών

Η διανομή των κερδών στις ετερόρρυθμες εταιρείες αποτελεί σημαντικό ζήτημα που απαιτεί προσεκτική διαχείριση. Η διαφάνεια και η οικονομική σταθερότητα είναι κρίσιμες για την επιτυχή διανομή των κερδών.

Οι εταίροι πρέπει να συμφωνήσουν εκ των προτέρων για τον τρόπο διανομής των κερδών, λαμβάνοντας υπόψη τις φορολογικές υποχρεώσεις και τα ποσοστά συμμετοχής τους. Η διανομή μπορεί να γίνει είτε σε μετρητά είτε μέσω άλλων μορφών, όπως η μείωση μετοχικού κεφαλαίου.

Παραδείγματα Διανομής Κερδών

1. Ομόρρυθμος Εταίρος: Αν τα καθαρά κέρδη της εταιρείας είναι 100.000 €, και ο ομόρρυθμος εταίρος έχει ποσοστό συμμετοχής 40%, τότε τα κέρδη που του αναλογούν είναι 40.000 €.
2. Ετερόρρυθμος Εταίρος: Αν ο ετερόρρυθμος εταίρος έχει ποσοστό συμμετοχής 30%, τότε τα κέρδη που του αναλογούν είναι 30.000 €.
3. Νομικό Πρόσωπο: Αν το νομικό πρόσωπο έχει ποσοστό συμμετοχής 30%, τότε τα κέρδη που του αναλογούν είναι 30.000 €.

Φορολογικές Υποχρεώσεις

Οι φορολογικές υποχρεώσεις διαφέρουν ανάλογα με το είδος του εταίρου. Για παράδειγμα, ο ομόρρυθμος εταίρος φορολογείται με συντελεστή 20%, ενώ ο ετερόρρυθμος εταίρος και το νομικό πρόσωπο φορολογούνται με συντελεστή 25%.

Στρατηγικές Διανομής

Η μείωση μετοχικού κεφαλαίου μπορεί να είναι μια εναλλακτική λύση στη διανομή μερισμάτων, προσφέροντας φορολογικά ευνοϊκές συνθήκες αν ενταχθεί σε ρεαλιστική στρατηγική. Η KRS προσφέρει υποστήριξη μέσω λογιστικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών για την καλύτερη διαχείριση των κερδών.

9. Νομοθετικό Πλαίσιο

Το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τις ετερόρρυθμες εταιρείες είναι πολυσύνθετο και περιλαμβάνει διάφορες διατάξεις και νόμους. Οι παρακάτω οντότητες εφαρμόζουν τις ρυθμίσεις αυτού του νόμου:

1. Νομικά πρόσωπα όπως ανώνυμες εταιρείες, εταιρείες περιορισμένης ευθύνης, ετερόρρυθμες κατά μετοχές εταιρείες και ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρείες.
2. Νομικά πρόσωπα που έχουν τη μορφή ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης εταιρείας, όταν όλοι οι άμεσοι ή έμμεσοι εταίροι έχουν περιορισμένη ευθύνη.
3. Ετερόρρυθμες εταιρείες, ομόρρυθμες εταιρείες, ατομικές επιχειρήσεις και άλλες οντότητες του ιδιωτικού τομέα που υποχρεούνται στην εφαρμογή αυτού του νόμου από φορολογική ή άλλη νομοθετική διάταξη.
4. Κερδοσκοπικές ή μη κερδοσκοπικές οντότητες που ανήκουν στο δημόσιο τομέα ή ελέγχονται από το Δημόσιο.

Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 6 του Ν. 4172/23-7-2013, ορίζεται ότι μια επιχείρηση που είναι φορολογικός κάτοικος στην Ελλάδα και ελέγχει ή ελέγχεται από μια άλλη επιχείρηση σε άλλο κράτος, δεν καθίσταται μόνιμη εγκατάσταση της δεύτερης επιχείρησης.

10. Ειδικές Διατάξεις

Οι ετερόρρυθμες εταιρείες υπόκεινται σε συγκεκριμένες ειδικές διατάξεις που καθορίζουν τη λειτουργία και τη φορολόγησή τους. Αυτές οι διατάξεις είναι κρίσιμες για την επιβίωση και ανάπτυξη της επιχείρησης, βοηθώντας τους επιχειρηματίες να προστατεύσουν και να διαχειριστούν αποτελεσματικά τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες.

1. Άρθρο 118 ν.2238/1994: Οι επιχειρήσεις που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου αυτού πρέπει να επιλέγουν το "ΝΑΙ" στην ερώτηση του πίνακα Β’ του εντύπου Ε5. Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται καθορίζονται κάθε έτος με απόφαση του υπουργού.
2. Άρθρο 64: Οι διατάξεις του άρθρου 10 δεν εφαρμόζονται για κοινωνίες αστικού δικαίου που εκμεταλλεύονται φορτηγά ή επιβατικά αυτοκίνητα δημόσιας χρήσης, για τα καθαρά κέρδη που προέρχονται από τη συνεκμετάλλευση με τη μορφή κοινωνίας μέχρι και δύο αυτοκινήτων.
3. ΠΟΛ.1071/24.2.1993: Για τον υπολογισμό της επιχειρηματικής αμοιβής και των κερδών λαμβάνονται υπόψη μόνο οι εταίροι που υπάρχουν κατά τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου, ανεξάρτητα από τυχόν μεταβολές κατά τη διάρκεια της περιόδου.
4. Δικηγορικές και συμβολαιογραφικές εταιρείες: Στις αστικές εταιρείες, κερδοσκοπικές και μη, καθώς και στις δικηγορικές και συμβολαιογραφικές εταιρείες, δεν αφαιρείται επιχειρηματική αμοιβή.

Στην ενότητα 10. Ειδικές Διατάξεις, θα βρείτε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για τις εξειδικευμένες υπηρεσίες μας. Είτε χρειάζεστε βοήθεια με τη δημιουργία επιχείρησης, είτε με τη φορολογική στρατηγική, είμαστε εδώ για να σας υποστηρίξουμε. Μην διστάσετε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας για περισσότερες λεπτομέρειες και να επικοινωνήσετε μαζί μας για οποιαδήποτε απορία.

Συμπέρασμα

Η κατανόηση των φορολογικών υποχρεώσεων για τις ετερόρρυθμες εταιρείες είναι κρίσιμη για την ορθή λειτουργία τους. Οι εταίροι πρέπει να γνωρίζουν τις διαφορές στη φορολόγηση των κερδών ανάλογα με τη συμμετοχή τους και να τηρούν τις προβλεπόμενες διαδικασίες. Η σωστή τήρηση των φορολογικών υποχρεώσεων διασφαλίζει την αποφυγή προστίμων και άλλων νομικών συνεπειών. Συνεπώς, η ενημέρωση και η συνεργασία με ειδικούς φοροτεχνικούς είναι απαραίτητη για την επιτυχή διαχείριση των φορολογικών ζητημάτων.