Δώρο Χριστουγέννων: Πώς Υπολογίζεται & Πότε Πληρώνεται

Με την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) του 2010, η καταβολή του δώρου Χριστουγέννων στους εργαζόμενους κατοχυρώθηκε ως γενική υποχρέωση των εργοδοτών, η οποία και ισχύει έως σήμερα.

Έτσι, στο παρόν άρθρο θα αναλύσουμε

Τι είναι το δώρο Χριστουγέννων,
Πώς υπολογίζεται το δώρο Χριστουγέννων,
Πότε πληρώνεται το δώρο Χριστουγέννων και
Τι συμβαίνει σε περίπτωση καθυστέρησης ή άρνησης πληρωμής του Δώρου Χριστουγέννων.

Ας ξεκινήσουμε με μία σύντομη περιγραφή.

Τι Είναι το Δώρο Χριστουγέννων;

Το δώρο Χριστουγέννων ή, όπως συχνά αναφέρεται, ο “13ος μισθός” είναι οι επιπλέον αποδοχές που υποχρεούνται να καταβάλλουν οι εργοδότες στους εργαζόμενους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα ενώπιον των χριστουγεννιάτικων εορτών.

Η υποχρέωση αυτή υφίσταται ανεξαρτήτως εάν οι εργαζόμενοι απασχολούνται με σύμβαση ορισμένου ή αορίστου χρόνου, πλήρους ή μερικής απασχόλησης ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο.

Μάλιστα, οι διατάξεις που αφορούν το δώρο Χριστουγέννων θεωρούνται δημόσιας τάξης, πράγμα που σημαίνει ότι οποιαδήποτε μονομερής ενέργεια ή συμφωνία μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου για την μη καταβολή του ή μείωσή του θεωρούνται αυτομάτως άκυρες.

Εφόσον, λοιπόν, αναφερθήκαμε σε “μείωση” του δώρου Χριστουγέννων, ας δούμε σε τι ποσά υπολογίζεται ανά περίπτωση.

Πώς Υπολογίζεται το Δώρο Χριστουγέννων;

Το δώρο Χριστουγέννων υπολογίζεται βάσει 2 παραγόντων:

Του χρόνου απασχόλησης
Των τακτικών αποδοχών του εργαζομένου κατά το χρόνο αυτό

Ας τα δούμε πιο αναλυτικά.

Χρόνος απασχόλησης

Για τον υπολογισμό του ποσού του δώρου Χριστουγέννων λαμβάνεται υπόψη ο χρόνος απασχόλησης του μισθωτού στην επιχείρηση κατά το διάστημα από 1 Μαΐου έως 31 Δεκεμβρίου.

Επειδή, όμως, υφίστανται διαφοροποιήσεις ως προς τον τρόπο υπολογισμού αναλόγως της μορφής απασχόλησης, θα διακρίνουμε στις εξής περιπτώσεις:

Α. Για εργαζόμενους με μηνιαίο μισθό (πλήρης/μερική απασχόληση): Οι εργαζόμενοι που έχουν εργαστεί όλο το διάστημα από 1 Μαΐου έως 31 Δεκεμβρίου στην ίδια επιχείρηση λαμβάνουν το δώρο Χριστουγέννων σε ποσό ίσο με τις μηνιαίες τακτικές αποδοχές τους.

Σε περίπτωση, ωστόσο, που δεν έχουν εργαστεί στην επιχείρηση για ολόκληρο το παραπάνω διάστημα, τότε το δώρο Χριστουγέννων υπολογίζεται στο 2/25 του μηνιαίου μισθού για κάθε 19 ημερολογιακές ημέρες εργασίας. Εάν, τώρα, δεν έχουν εργαστεί για 19 πλήρεις ημέρες, το κλάσμα προσαρμόζεται αναλόγως στις ημέρες απασχόλησης.

Β. Για εργαζόμενους με ημερομίσθιο: Εδώ, οι εργαζόμενοι με ημερομίσθιο που έχουν έχουν εργαστεί όλο το διάστημα από 1 Μαΐου έως 31 Δεκεμβρίου στην ίδια επιχείρηση λαμβάνουν το δώρο Χριστουγέννων σε ποσό ίσο με 25 ημερομίσθια.

Εάν, όμως, δεν έχουν εργαστεί για ολόκληρο αυτό το διάστημα, τότε λαμβάνουν 2 ημερομίσθια για κάθε 19 ημέρες εργασίας. Και σε αυτήν την περίπτωση, το κλάσμα προσαρμόζεται αναλόγως, όταν δεν έχουν συμπληρωθεί οι 19 ημέρες εργασίας.

Γ. Για εργαζόμενους με ωρομίσθιο: Αντιθέτως, στους εργαζόμενους με ωρομίσθιο το Δώρο Χριστουγέννων υπολογίζεται βάσει του μέσου όρου αποδοχών τους από 1 Μαΐου έως 31 Δεκεμβρίου.

Δηλαδή, ακολουθεί δηλαδή την παρακάτω εξίσωση:

σύνολο των αποδοχών από 1/5 έως 31/12 ÷ αριθμός ημερών απασχόλησης από 1/5 έως 31/12 x αριθμός ημερομισθίων που αναλογούν στη διάρκεια της εργασιακής σχέσης = ποσό Δώρου Χριστουγέννων

Δ. Για εργαζόμενους με εκ περιτροπής (διαλείπουσα) εργασία: Τέλος, οι εργαζόμενοι που απασχολούνται λιγότερες από 5 ημέρες/εβδομάδα επί 5μέρου εργασίας ή λιγότερες από 6 ημέρες/εβδομάδα επί 6ημέρου εργασίας λαμβάνουν 1 ημερομίσθιο για κάθε 8 πραγματοποιηθέντα ημερομίσθια που που έλαβαν από την 1η Μαΐου έως τις 31 Δεκεμβρίου.

Προσοχή: Σε κάθε περίπτωση, αξίζει να σημειώσουμε ότι ως ημέρες εργασίας θεωρούνται και οι ημέρες κατά τις οποίες ο εργαζόμενες απουσίασε νομίμως από την εργασία, όπως συμβαίνει στις περιπτώσεις λήψης ετήσιων αδειών, γονικών αδειών, αδειών μητρότητας ή πατρότητας, αδειών ασθένειας, κλπ.

Τακτικές αποδοχές

Το δώρο Χριστουγέννων, λοιπόν, υπολογίζεται βάσει των τακτικών αποδοχών που έλαβε ο εργαζόμενος από την επιχείρηση κατά το διάστημα από 1 Μαΐου έως 31 Δεκεμβρίου.

Εδώ, λαμβάνονται υπόψη οι τακτικές αποδοχές που πραγματικά καταβάλλονταν στον εργαζόμενο έως τη 10η Δεκεμβρίου. Βέβαια, σε περίπτωση που η σύμβαση εργασίας λύθηκε, λαμβάνονται υπόψη οι αποδοχές που λάμβανε ο εργαζόμενος έως την ημέρα λύσης της σύμβασης.

Τι αξίζει να προσέξουμε εδώ όμως;

Ως τακτικές αποδοχές δε θεωρούνται μόνο ο τακτικός μισθός που λαμβάνει ο μισθωτός από τον εργοδότη. Αντιθέτως, θεωρούνται κάθε αμοιβή η οποία καταβάλλεται με τακτικό χαρακτήρα, ανεξαρτήτως του είδους της.

Έτσι, οι τακτικές αποδοχές περιλαμβάνουν ενδεικτικά:

Τον μικτό μισθό σε μηνιαία, ημερήσια, ωριαία ή άλλη βάση
Το επίδομα αδείας (εδώ, η αναλογία του επιδόματος που προστίθεται στο δώρο Χριστουγέννων υπολογίζεται βάσει του συνολικού ποσού τους δώρου x 0,041666),
Την αμοιβή της νόμιμης υπερωρίας
Την αμοιβή της υπερεργασίας
Την αμοιβή για εργασία την Κυριακή και σε εξαιρέσιμες γιορτές ή σε νυχτερινές ώρες
Την πρόσθετη αμοιβή που δίνεται από τον εργοδότη οικειοθελώς για μεγαλύτερη παραγωγική απόδοση (bonus), όταν επαναλαμβάνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα και σε τακτά χρονικά διαστήματα
Τα φιλοδωρήματα (tips) που δίνονται στους μισθωτούς από τρίτους
Τα οδοιπορικά έξοδα, όταν δεν εξαρτώνται από την πραγματοποίηση υπηρεσιακών μετακινήσεων, δεν υπόκεινται σε απόδοση λογαριασμού και δεν διακόπτονται κατά την διάρκεια ασθένειας ή άδειας
Το επίδομα μη απουσίας (τακτικότητας),
Το επίδομα κατοικίας,

Καθώς και αρκετά ακόμα.

Εφόσον, λοιπόν, υπολογιστούν ο χρόνος απασχόλησης από 1η Μαΐου έως 31 Δεκεμβρίου και οι τακτικές αποδοχές του μισθωτού, καθορίζεται το ποσό του δώρου Χριστουγέννων και καταβάλλεται στον μισθωτό κατά το παρακάτω διάστημα.

Πότε Πληρώνεται το Δώρο Χριστουγέννων;

Το δώρο Χριστουγέννων πληρώνεται το αργότερο μέχρι την 21η Δεκεμβρίου κάθε έτους.

Η μόνη ευελιξία που αναγνωρίζεται στον εργοδότη είναι ότι μπορεί να αφαιρέσει από το συνολικό ποσό του δώρου το ποσό που αναλογεί στις ημέρες από 21η έως και 31η Δεκεμβρίου και να του το καταβάλει την 31η Δεκεμβρίου.

Δηλαδή, δεν προβλέπεται καμία άλλη παρέκκλιση και, μάλιστα, σε περίπτωση καθυστέρησης καταβολής ή άρνησης καταβολής του δώρου Χριστουγέννων προβλέπονται οι κυρώσεις που αναφέρονται παρακάτω.

Τι Συμβαίνει σε Περίπτωση Καθυστέρησης ή Άρνησης Πληρωμής του Δώρου Χριστουγέννων;

Α. Καταρχάς, σε περίπτωση που ο εργοδότης καταβάλει εκπρόθεσμα ή δεν καταβάλει πλήρως το δώρο Χριστουγέννων, τότε ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να προβεί στις εξής ενέργειες:

1. Να απευθυνθεί στον Επιθεωρητή Εργασίας, προκειμένου να υποβάλει καταγγελία, αίτηση διενέργειας εργατικής διαφοράς ή μηνυτήρια αναφορά,

2. Να υποβάλει μήνυση σε βάρος του εργοδότη στο οικείο αστυνομικό τμήμα,

3. Να προβεί σε επίσχεση εργασίας (325 Α.Κ.),

4. Να θεωρήσει την άρνηση ή την καθυστέρηση του μισθού ως μονομερή βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας και, επομένως, καταγγελία της σύμβασης εργασίας, ώστε να διεκδικήσει την αναλογούσα αποζημίωση απόλυσης,

5. Να επιδιώξει δικαστικά την είσπραξη του μισθού.

Μάλιστα, αναλόγως του τρόπου δράσης του εργαζομένου, ο εργοδότης υποβάλλεται στις παρακάτω κυρώσεις.

Β. Με την καταγγελία στην Επιθεώρηση Εργασίας, ο Επιθεωρητής Εργασίας επιβάλλει διοικητικές κυρώσεις, οι οποίες κυμαίνονται από 1.800 έως 8.000 ευρώ για την παραβίαση και 800 ευρώ ανά θιγόμενο στον οποίο δεν καταβλήθηκε το δώρο Χριστουγέννων.

Γ. Παράλληλα, σε περίπτωση μηνύσεως είτε μέσω της Επιθεώρησης Εργασίας είτε απευθείας στο Αστυνομικό Τμήμα, η παράβαση οποιασδήποτε διάταξης σχετικά με το δώρο Χριστουγέννων επισύρει τις ποινικές κυρώσεις που προβλέπονται για την μη ορθή καταβολή νόμιμων αποδοχών, όπως είναι το δώρο Χριστουγέννων.

Έτσι, οι εργοδότες κινδυνεύουν με φυλάκιση μέχρι 6 μήνες και χρηματική ποινή, η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη από το 25% ούτε μεγαλύτερη από το 50% του καθυστερούμενου ποσού δώρου Χριστουγέννων που θα λάμβανε ο εργαζόμενος.

Με Λίγα Λόγια

Είδαμε, λοιπόν, τι είναι το δώρο Χριστουγέννων, πώς υπολογίζεται και πότε πληρώνεται από τον εργοδότη, αλλά και ποιες κυρώσεις επιφέρει η εκπρόθεσμη ή μη πληρωμή του.

Στο πλαίσιο αυτό, διαπιστώνουμε και την ανελαστικότητα των ρυθμίσεων σχετικά με το δώρο Χριστουγέννων, η οποία αναγκάζει κάθε επιχείρηση να είναι “λογιστικά” προετοιμασμένη να καταβάλει τα δώρα στα ποσά και στο χρόνο που ορίζονται.