Ενδοκοινοτικές Συναλλαγές: Τι είναι και ποιές οι υποχρεώσεις τους

Η δημιουργία της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Αγοράς την 1η Ιανουαρίου 1993 οδήγησε στην κατάργηση των φορολογικών συνόρων μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ένα νέο σύστημα ελέγχου ΦΠΑ τέθηκε σε ισχύ για το ενδοκοινοτικό εμπόριο. Με την ανάπτυξη πιο ευέλικτων και απλών μηχανισμών στο φορολογικό πεδίο μεγιστοποιήθηκαν τα οφέλη από την πραγματοποίηση ενδοκοινοτικών συναλλαγών.

Έτσι, στο παρόν άρθρο θα δούμε μαζί

Ποιες συναλλαγές θεωρούνται ενδοκοινοτικές.
Ποιες είναι οι υποχρεώσεις για την πραγματοποίηση ενδοκοινοτικών συναλλαγών.
Τι πρόστιμο προκύπτει με την μη υποβολή δήλωσης.
Ποια είναι η πιο συνηθισμένη μορφή απάτης στις ενδοκοινοτικές συναλλαγές.

Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, με τον ορισμό των ενδοκοινοτικών συναλλαγών.

Ποιες συναλλαγές θεωρούνται ενδοκοινοτικές;

Με τον όρο ενδοκοινοτικές συναλλαγές, νοούνται εκείνες που πραγματοποιούνται σε κοινοτικό επίπεδο μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με ελεύθερη διακίνηση αγαθών και υπηρεσιών χωρίς τελωνειακούς δασμούς.

Οι ενδοκοινοτικές συναλλαγές διακρίνονται σε ενδοκοινοτικές αποκτήσεις και ενδοκοινοτικές παραδόσεις, όροι ταυτόσημοι με τις εισαγωγές και τις εξαγωγές αντίστοιχα.

Σύμφωνα με το σύστημα ΦΠΑ οι ενδοκοινοτικές παραδόσεις αγαθών απαλλάσσονται από το ΦΠΑ στο κράτος μέλος της παράδοσης (αποστολής), όταν τίθενται σε φυσικό πρόσωπο υποκείμενο στον φόρο σε άλλο κράτος μέλος, όπου και θα καταβάλει το ΦΠΑ κατά την άφιξη.

Ποιες είναι οι υποχρεώσεις για την πραγματοποίηση ενδοκοινοτικών συναλλαγών;

1. Εγγραφή στο Μητρώο VIES

Κάθε υποκείμενος στο φόρο που είναι εγκατεστημένος στο εσωτερικό της χώρας και έχει πρόθεση να προχωρήσει στην πραγματοποίηση ενδοκοινοτικής συναλλαγής είναι υποχρεωμένος να κάνει εγγραφή στο μητρώο VIES. Η εγγραφή πρέπει να γίνεται πριν την πρώτη συναλλαγή με αίτηση στην αρμόδια ΔΟΥ.

Το VIES (VAT Information Exchange System) είναι το σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με το ΦΠΑ με άλλα κράτη μέλη. Οι πληροφορίες αυτές περιλαμβάνουν στοιχεία της εγγραφής στο Μητρώο ΦΠΑ και στοιχεία που συλλέγονται από πρόσωπα εγγεγραμμένα στο Μητρώο ΦΠΑ που πραγματοποιούν ενδοκοινοτικές παραδόσεις ή και παροχές. Για το λόγο αυτό, πριν την έναρξη κάθε συναλλαγής ο υποκείμενος στον φόρο πρέπει να προβαίνει στον έλεγχο εγκυρότητας του κοινοτικού Α.Φ.Μ./Φ.Π.Α. σε σχέση με την επωνυμία του.

Σε περίπτωση που κατά τον έλεγχο εγκυρότητας ληφθεί από το σύστημα μη έγκυρη απάντηση μπορεί να ισχύουν τρεις (3) περιπτώσεις:

Ο αριθμός Α.Φ.Μ./Φ.Π.Α. δεν υπάρχει.
Ο αριθμός Α.Φ.Μ./Φ.Π.Α. δεν έχει ενεργοποιηθεί για συναλλαγές εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα η καταχώρηση του Α.Φ.Μ./Φ.Π.Α.

Για οποιαδήποτε από τις παραπάνω περιπτώσεις, κατόπιν επικοινωνίας με τον εκάστοτε πελάτη θα πρέπει να γίνει διασταύρωση των πληροφοριών που έχουν ληφθεί για την ορθότητα τους. Εάν εξακολουθεί να υφίσταται μη εγκυρότητα των στοιχείων ο πελάτης θα πρέπει να προβεί σε επικοινωνία με την φορολογική αρχή που έγινε η έκδοση του αριθμού Α.Φ.Μ./Φ.Π.Α . και να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες.

2. Υποβολή δήλωσης Ανακεφαλαιωτικών Πινάκων ενδοκοινοτικών συναλλαγών

Όσοι πραγματοποιούν ενδοκοινοτικές συναλλαγές καλούνται να υποβάλλουν δήλωση Ανακεφαλαιωτικών Πινάκων ενδοκοινοτικών συναλλαγών (έντυπα Φ4 και Φ5).

Η δήλωση υποβάλλεται εμπρόθεσμα σε μηνιαία βάση έως την 26η ημέρα του επόμενου μήνα στον οποίο αφορά. Σε περίπτωση αργίας, η δήλωση αυτή μεταφέρεται στην επόμενη εργάσιμη ημέρα.

Σε περίπτωση που σε κάποιο μήνα δεν έχουν πραγματοποιηθεί ενδοκοινοτικές συναλλαγές δεν υπάρχει υποχρέωση υποβολής Ανακεφαλαιωτικών Πινάκων.

Η υποβολή των Ανακεφαλαιωτικών Πινάκων πραγματοποιείται αποκλειστικά με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (Ο.Π.Σ) TAXISnet.

Οι Ανακεφαλαιωτικοί Πίνακες δύναται να υποβληθούν σε έντυπη μορφή στην αρμόδια ΔΟΥ κατ’ εξαίρεση στις παρακάτω περιπτώσεις:

Την καταληκτική ημερομηνία υποβολής διαπιστώνεται ότι υπάρχει τεχνική αδυναμία του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος TAXISnet για την υποβολή των ανακεφαλαιωτικών πινάκων και ως προθεσμία υποβολής ορίζεται η μεθεπόμενη τοπικά εργάσιμη ημέρα.
Για τις επιχειρήσεις που μετασχηματίζονται, μετατρέπονται, συγχωνεύονται, διασπώνται ή απορροφώνται.
Για τους κληρονόμους και για λογαριασμό του θανούντος.

3. Υποβολή δήλωσης Intrastat

Το Σύστημα Στατιστικών Ενδοενωσιακού Εμπορίου γνωστό ως INTRASTAT (INTRA-Union STATistics) αφορά τη συλλογή πληροφοριών, προκειμένου να διασφαλίζεται η ποιότητα και εγκυρότητα των στατιστικών των ενδοκοινοτικών συναλλαγών.

Οι στατιστικές πληροφορίες από το σύστημα INTRASTAT παρέχονται μέσω περιοδικών δηλώσεων που υποβάλλονται από τον υπόχρεο παροχής των στατιστικών πληροφοριών στις αρμόδιες εθνικές υπηρεσίες.

Κατά την πραγματοποίηση ενδοκοινοτικών συναλλαγών υπάρχει το ενδεχόμενο της υποχρέωσης υποβολής δήλωσης Intrastat.

Η υποχρέωση αυτή προκύπτει εάν η αξία των συναλλαγών ξεπεράσει τα ποσά που ορίζει κάθε φορά η Στατιστική Υπηρεσία, τα οποία ονομάζονται στατιστικά κατώφλια.

Βασικές προϋποθέσεις για την υποβολή δήλωσης Intrastat είναι:

Να υπερβείτε το στατιστικό κατώφλι κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος.
Να υπερβείτε το στατιστικό κατώφλι κατά τη διάρκεια του έτους.

Τι πρόστιμο προκύπτει με την μη υποβολή δήλωσης

Οι περιπτώσεις επιβολής προστίμου είναι οι ακόλουθες:

Πρόστιμο μη υποβολής δήλωσης μεταβολής- προσθήκης ενδοκοινοτικών συναλλαγών.
Πρόστιμο μη υποβολής ανακεφαλαιωτικού πίνακα ενδοκοινοτικών συναλλαγών.
Πρόστιμο μη υποβολής δήλωσης Intrastat.

Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις το πρόστιμο διαμορφώνεται στα 100,00€ ανά περίοδο υποβολής.

Ποια είναι η πιο συνηθισμένη μορφή απάτης στις ενδοκοινοτικές συναλλαγές

Στο πλαίσιο των ενδοκοινοτικών συναλλαγών το πεδίο του ΦΠΑ αποτελεί ιδιαίτερα προσφιλές έδαφος για την ανάπτυξη κυκλωμάτων απάτης. Η ανάπτυξη των καταχρηστικών πρακτικών ενισχύεται δεδομένου ότι , ως χώρα επιβολής του Φ.Π.Α. αναγνωρίζεται η χώρα προορισμού και όχι η αντίστοιχη προέλευσης ενός αγαθού, γεγονός που συνεπάγεται την απαλλαγή επιβολής του φόρου στις περιπτώσεις ενδοκοινοτικής παράδοσης.(Αρ. 28 του Κώδικα Φ.Π.Α )

Η πιο συνηθισμένη μορφή απάτης είναι αυτή του «αφανούς ή εξαφανισμένου εμπόρου» (Missing Trader Intra Community) ή αλλιώς απάτη “καρουζέλ”

Στην συγκεκριμένη περίπτωση ο «εξαφανισμένος έμπορος» μεταπωλεί αγαθά που αγόρασε ενδοκοινοτικά σε άλλη εγχώρια επιχείρηση, χρησιμοποιώντας εταιρείες ως μεσολαβητές, με σκοπό την εξαγωγή των αγαθών (ενδοκοινοτική παράδοση) στη χώρα αρχικής προέλευσης και στον ίδιο αρχικό προμηθευτή. Με αυτό τον τρόπο προκύπτει κυκλική κίνηση των εμπορευμάτων. Ως αποτέλεσμα ο «εξαφανισμένος έμπορος» εισπράττει αλλά δεν αποδίδει τον ΦΠΑ.

Με Λίγα Λόγια

Η σύγκλιση των φορολογικών συστημάτων μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως διαπιστώθηκε από τα παραπάνω φέρει την υποχρέωση για την τήρηση διαδικασιών και προϋποθέσεων από την πλευρά των επιχειρήσεων που επιθυμούν να ασκήσουν ενδοκοινοτικές συναλλαγές.

Ωστόσο, στην Ενιαία Αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή αλλιώς στην Εσωτερική Αγορά άνθρωποι, αγαθά , υπηρεσίες μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα χωρίς διασυνοριακά εμπόδια, εμπορικούς φραγμούς και γραφειοκρατία.

Οι πολίτες έχουν την δυνατότητα να ζουν, να σπουδάζουν , να εργάζονται ακόμα και να συνταξιοδοτούνται σε οποιαδήποτε κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.