Άδεια Μητρότητας: Αποδοχές, Επίδομα και Προϋποθέσεις (2023)

Δικαιολογημένα, οι ανακοινώσεις για τις νέες αλλαγές στο καθεστώς αδειών μητρότητας έχουν προβληματίσει εργοδότες και εργαζόμενους ως προς το τι θα ισχύσει και πώς θα επηρεαστούν.

Για το λόγο αυτό, μαζί θα αναλύσουμε το όλο πλαίσιο αδειών μητρότητας, εστιάζοντας και στα σημεία τα οποία αφορούν οι παραπάνω αλλαγές.

Ειδικότερα, θα δούμε

Τι είναι η άδεια μητρότητας,
Τις προϋποθέσεις για τη χορήγηση άδειας μητρότητας,
Τις παροχές της άδειας μητρότητας,
Την ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας και
Την άδεια φροντίδας τέκνου.

Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, με μία σύντομη περιγραφή.

Τι Είναι η Άδεια Μητρότητας;

Άδεια μητρότητας είναι η άδεια που λαμβάνουν οι άμεσα ασφαλισμένες εργαζόμενες μητέρες και διαρκεί 17 εβδομάδες (119 ημέρες). Από αυτές οι πρώτες 8 εβδομάδες (56 ημέρες) χορηγούνται υποχρεωτικά πριν την αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού (άδεια κυοφορίας) και οι υπόλοιπες 9 (63 ημέρες) μετά από αυτόν (άδεια λοχείας).

Εάν ο τόκετος τύχει και λάβει χώρα πριν τη συμπλήρωση 8 εβδομάδων, τότε το υπόλοιπο της άδειας τοκετού χορηγείται μαζί με την άδεια λοχείας μετά τον τοκετό.

Επιπλέον, ακόμη και εάν το τέκνο γεννηθεί νεκρό ή πεθάνει μετά τον τοκετό, η εργαζόμενη μητέρα συνεχίζει να δικαιούται την άδεια λοχείας, χωρίς αυτή να διακόπτεται.

Αξίζει να σημειωθεί ότι όλα τα παραπάνω ισχύουν τόσο για τη μητέρα που αποκτά η ίδια το τέκνο όσο και για την παρένθετη μητέρα που παραδίδει το τέκνο στους βιολογικούς γονείς.

Ειδικά για τις εργαζόμενες μητέρες που αποκτούν τέκνο μέσω παρένθετης μητρότητας ή υιοθετούν τέκνο έως 8 ετών, η άδεια χορηγείται μόνο για τις 9 εβδομάδες (63 ημέρες) μετά την ένταξη του τέκνου στην οικογένεια.

Όπως είναι φυσικό, βέβαια, για τη χορήγηση άδειας μητρότητας απαιτείται η πλήρωση ορισμένων ελάχιστων προϋποθέσεων όπως ακριβώς βλέπουμε παρακάτω.

Προϋποθέσεις Χορήγησης Άδειας Μητρότητας

Καταρχάς, για τη λήψη άδειας μητρότητας απαιτείται οι εργαζόμενες μητέρες να είναι άμεσα ασφαλισμένες στον e-ΕΦΚΑ είτε ως μισθωτές είτε ως μη μισθωτές

Για τις μισθωτές εργαζόμενες μητέρες απαιτείται, επιπλέον, να έχουν πραγματοποιήσει 200 τουλάχιστον ημέρες εργασίας κατά τα δύο τελευταία έτη που προηγούνται της πραγματικής ημέρας τοκετού.

Αντιθέτως, για τις μη μισθωτές (αυτοαπασχολούμενες) εργαζόμενες μητέρες, τίθενται ως προϋποθέσεις η ύπαρξη ασφαλιστικής ενημερότητας και ασφαλιστικής ικανότητας για παροχές ασθένειας σε χρήμα.

Έχοντας κατανοήσει, λοιπόν, τα βασικά για την άδεια μητρότητας και τις προϋποθέσεις χορήγησής της, ας δούμε ποιες είναι οι παρεπόμενες παροχές της άδειας μητρότητας και σε ποιες περιπτώσεις οι επιχειρήσεις-εργοδότες οφείλουν να τις αναλάβουν.

Παροχές Άδειας Μητρότητας

Παρακάτω θα αναφερθούμε σε κάθε είδος παροχής κατά τη λήψη άδειας μητρότητας, ώστε εργοδότες και εργαζόμενοι να γνωρίζουν πλήρως προς τα που απευθύνονται οι υποχρεώσεις και τα δικαιώματά τους αντίστοιχα.

Αποδοχές

Η απουσία από την εργασία λόγω άδειας μητρότητας θεωρείται σπουδαίος λόγος αποχής από την εργασία κατά το διάστημα της άδειας αυτής.

Ως τέτοιος, λοιπόν, υποχρεώνει την επιχείρηση-εργοδότη να καταβάλει στην αδειούχο μητέρα αποδοχές στο ½ των τακτικών μηνιαίων αποδοχών εργασίας, όταν έχει συμπληρώσει λιγότερο από 12 μήνες προϋπηρεσίας στην εταιρία, και αποδοχές ίσες με τις τακτικές μηνιαίες αποδοχές, όταν έχει συμπληρώσει από 12 και άνω μήνες προϋπηρεσίας.

Οι αποδοχές αυτές καταβάλλονται μία φορά για όλο το διάστημα της άδειας.

Από αυτές, ο εργοδότης δικαιούται να αφαιρέσει οτιδήποτε τυχόν κατέβαλε για την ασφάλιση του μισθωτού στον αρμόδιο φορέα για το διάστημα εργάσιμων ημερών απουσίας, καθώς και ό,τι έλαβε μισθωτός λόγω του τοκετού.

Δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα

Όπως ισχύει και για την ετήσια κανονική άδεια, η αποχή από την εργασία λόγω άδειας μητρότητας συνιστά νόμιμο λόγο απουσίας από το χώρο εργασίας.

Επομένως, το διάστημα άδειας μητρότητας συνυπολογίζεται για τον καθορισμό των δώρων Χριστουγέννων και Πάσχα, χωρίς αυτά να μειώνονται.

Επίδομα μητρότητας μισθωτών e-ΕΦΚΑ

Κάθε εργαζόμενη μητέρα που ασφαλίζεται ως μισθωτή και έλαβε άδεια μητρότητας δικαιούται επίδομα μητρότητας από τον e-ΕΦΚΑ για 17 εβδομάδες (119 ημέρες συμπεριλαμβανομένων των μη εργάσιμων).

Από αυτές, το ποσό που αντιστοιχεί στις 8 εβδομάδες (επίδομα κυοφορίας) καταβάλλεται κατά την έναρξη της άδειας και το ποσό που αντιστοιχεί στις 9 εβδομάδες (επίδομα λοχείας) μετά τον τοκετό.

Σε περίπτωση που ο τοκετός πραγματοποιηθεί νωρίτερα από την ημερομηνία που είχε αρχικά προβλεφθεί, το υπόλοιπο του επιδόματος κυοφορίας καταβάλλεται υποχρεωτικά μετά τον τοκετό.

Για τις μητέρες που απέκτησαν τέκνο με παρένθετη μητρότητα ή υιοθέτησαν τέκνο μέχρι 8 ετών, καταβάλλεται μόνο το επίδομα λοχείας.

Επίδομα μητρότητας μη μισθωτών

Αντιθέτως, οι εργαζόμενες μητέρες που ασφαλίζονται ως μισθωτές δικαιούνται επίδομα μητρότητας (κυοφορίας και λοχείας) από τον e-ΕΦΚΑ για 4 μήνες.

Μείωση εισφορών

Τέλος, οι ασφαλιστικές εισφορές των αδειούχων εργαζόμενων μητέρων μειώνονται κατά 50% για τους πρώτους 12 μήνες που έπονται του τοκετού.

Ωστόσο, ακόμη και μετά τη λήξη της άδειας μητρότητας, προβλέπονται επιπλέον μέτρα υποστήριξης της μητρότητας και της οικογενειακής ζωής, όπως είναι η ειδική άδεια προστασία της μητρότητας και η άδεια φροντίδας τέκνου – που θα δούμε παρακάτω.

Ειδική Άδεια Προστασίας της Μητρότητας

Μετά τη λήξη της άδειας λοχείας και με προηγούμενη συνεννόηση με τον εργοδότη, η εργαζόμενη μητέρα που ασφαλίζεται ως μισθωτή δικαιούται να κάνει χρήση της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας.

Μάλιστα, με το νέο πλαίσιο που θα ισχύσει από 1.1.2023, η περίοδος ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας επεκτείνεται από τους 6 στους 9 μήνες.

Για όλο το διάστημα των 9 μηνών, η ΔΥΠΑ (πρώην ΟΑΕΔ) θα καταβάλλει μηνιαίως ποσό ίσο με τον κατώτατο μισθό στην εργαζόμενη, καθώς και αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας.

Την άδεια αυτή δικαιούνται να λάβουν όλες οι εργαζόμενες μητέρες, συμπεριλαμβανομένων όσων απέκτησαν τέκνο μέσω παρένθετης μητρότητας ή υιοθέτησαν τέκνο έως 8 ετών.

Σε κάθε περίπτωση, η δικαιούχος μητέρα μπορεί να μεταβιβάσει τους 7 από τους 9 μήνες στον πατέρα του τέκνου, εφόσον και ο ίδιος ασφαλίζεται ως μισθωτός στον e-ΕΦΚΑ.

Ας προχωρήσουμε, τώρα, στη δεύτερη παρεπόμενη άδεια, την άδεια φροντίδας τέκνου.

Άδεια Φροντίδας Τέκνου

Μετά την επιστροφή της στον εργασιακό χώρο και με συνεννόηση με τον εργοδότη, η εργαζόμενη μητέρα δικαιούται να κάνει χρήση της άδειας θηλασμού και φροντίδας τέκνου.

Η άδεια αυτή χορηγείται για 30 ημέρες μετά από από τη λήξη της άδειας μητρότητας ή της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας ή της γονικής άδειας ως αξίωση σε μειωμένο ωράριο.

Ειδικότερα, η μητέρα δύναται

είτε να προσέρχεται κατά 1 ώρα αργότερα κάθε μέρα στην εργασία
είτε να αποχωρεί κατά μία 1 ώρα νωρίτερα κάθε μέρα από την εργασία
είτε να τη διακόπτει κατά μία ώρα ημερησίως.

Βέβαια, αντί αυτού εργοδότης και εργαζόμενη μπορούν να συμφωνήσουν σε

Μειωμένο ωράριο εργασίας κατά 2 ώρες ημερησίως για τους πρώτους 12 μήνες και κατά 1 ώρα ημερησίως για τους επόμενους έξι 6 μήνες,
Πλήρεις ημέρες άδειας, οι οποίες κατανέμονται σε εβδομαδιαία βάση, αντίστοιχου συνολικού αριθμού ωρών, εντός της χρονικής περιόδου κατά την οποία ο/η εργαζόμενος/η δικαιούται μειωμένου ωραρίου για τη φροντίδα του παιδιού,
Ισόχρονη συνεχόμενη άδεια, χορηγούμενη εφάπαξ ή τμηματικά, εντός της χρονικής περιόδου κατά την οποία ο/η εργαζόμενος/η δικαιούται μειωμένου ωραρίου για τη φροντίδα του παιδιού ή
Οποιονδήποτε άλλο εναλλακτικό τρόπο χορήγησης της άδειας.

Συνοπτικά

Από τα παραπάνω, συμπεραίνουμε ότι η άδεια μητρότητας και κάθε παρεπόμενη αυτής άδεια αποτελούν σημαντικά μέτρα υποστήριξης για τις μητέρες εργαζόμενες και νέες οικογένειες.

Ωστόσο, για να χορηγηθούν αποτελεσματικά η κάθε επιχείρηση-εργοδότης θα πρέπει να διαμορφώσει έγκαιρα και κατάλληλα το λογιστικό και μισθοδοτικό της πλάνο, ώστε να είναι προετοιμασμένη δομικά.

Εάν, λοιπόν, επιθυμείτε υπηρεσίες εξειδικευμένες υπηρεσίες μισθοδοσίας και σχεδιασμού στρατηγικής μισθολογικού κόστους, δεν έχετε παρά να επικοινωνήσετε μαζί μας προκειμένου να λάβετε την πληροφόρηση και τις λύσεις εκείνες που ανταποκρίνονται στις ανάγκες σας!

Άδεια Μητρότητας: Αποδοχές, Επίδομα και Προϋποθέσεις (2023)

Τι Είναι η Άδεια Μητρότητας;

Προϋποθέσεις Χορήγησης Άδειας Μητρότητας