Djokovic και Αντετοκούνμπο – Γιατί επιλέγουν την Ελλάδα; Τι φορολογικό μυστικό υπάρχει;

Γράφει ο Κωνσταντίνος Ράικος

Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα έχει αρχίσει να προσελκύει όλο και περισσότερους εύπορους αλλοδαπούς, επιχειρηματίες, αθλητές και συνταξιούχους του εξωτερικού που αποφασίζουν να μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στη χώρα. Πίσω από αυτή την τάση δεν βρίσκεται μόνο η αγάπη για τον ήλιο, τη θάλασσα και το μεσογειακό τρόπο ζωής, αλλά και μια σειρά από ευνοϊκές φορολογικές ρυθμίσεις που έχουν μετατρέψει την Ελλάδα σε ελκυστικό προορισμό για διεθνή κεφάλαια και φυσικά πρόσωπα υψηλού εισοδήματος.

Ο Γιάννης Αντετοκούνμπο, που διατηρεί βαθιούς δεσμούς με την Ελλάδα, και ο Νόβακ Τζόκοβιτς, που έχει επενδύσει σε ακίνητα στο Πόρτο Χέλι, είναι δύο μόνο από τα πρόσωπα που συνδέθηκαν με αυτή την τάση. Το κοινό τους σημείο είναι η φορολογική μεταφορά κατοικίας στην Ελλάδα, με βάση το άρθρο 5Γ του Νόμου 4172/2013 — το οποίο προβλέπει ειδικό καθεστώς φορολόγησης για φυσικά πρόσωπα που επιλέγουν να εγκατασταθούν μόνιμα ή ημιμόνιμα στη χώρα.

Η γέννηση του «non-dom» στην Ελλάδα

Το 2020, η Ελλάδα ακολούθησε το παράδειγμα χωρών όπως η Ιταλία, η Πορτογαλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, εισάγοντας για πρώτη φορά στη νομοθεσία της την έννοια του “non-dom” – ενός καθεστώτος φορολογικής κατοικίας που επιτρέπει σε εύπορα άτομα να πληρώνουν έναν σταθερό, ετήσιο φόρο, ανεξάρτητα από το ύψος των παγκόσμιων εισοδημάτων τους.

Συγκεκριμένα, το άρθρο 5Α δίνει τη δυνατότητα σε φυσικά πρόσωπα με μεγάλη περιουσία να καταβάλουν 100.000 ευρώ κατ’ έτος για όλα τα εισοδήματα που αποκτούν εκτός Ελλάδας, εφόσον πραγματοποιήσουν επένδυση τουλάχιστον 500.000 ευρώ στη χώρα μέσα σε τρία χρόνια. Το καθεστώς ισχύει για 15 χρόνια και μπορεί να επεκταθεί και σε συγγενείς πρώτου βαθμού, με πρόσθετη καταβολή 20.000 ευρώ ανά πρόσωπο.

Η λογική είναι απλή: η Ελλάδα προσελκύει κεφάλαια, επενδύσεις και ανθρώπους με υψηλή αγοραστική δύναμη, προσφέροντας σταθερό φορολογικό περιβάλλον και κίνητρα παραμονής.

Το άρθρο 5Γ – το «πιο ρεαλιστικό» καθεστώς

Αν το άρθρο 5Α αφορά τους πολύ πλούσιους επενδυτές, το άρθρο 5Γ έρχεται να απευθυνθεί σε ένα ευρύτερο κοινό. Αφορά στελέχη επιχειρήσεων, επαγγελματίες, αθλητές ή επιχειρηματίες που επιλέγουν να μεταφέρουν την έδρα ή τη δραστηριότητά τους στην Ελλάδα και να εργαστούν εδώ.

Οι προϋποθέσεις είναι σαφείς: ο ενδιαφερόμενος πρέπει να μην ήταν φορολογικός κάτοικος Ελλάδας τα προηγούμενα πέντε από τα έξι χρόνια και να δεσμευτεί ότι θα παραμείνει στη χώρα για τουλάχιστον δύο χρόνια. Αν πληροί αυτά τα κριτήρια, μπορεί να επωφεληθεί από μια γενναία έκπτωση 50% στο εισόδημα που αποκτά στην Ελλάδα, είτε από μισθωτή εργασία είτε από επιχειρηματική δραστηριότητα. Το καθεστώς αυτό ισχύει για επτά συνεχόμενα φορολογικά έτη.

Πρακτικά, ένας επαγγελματίας ή αθλητής που μεταφέρει τη φορολογική του κατοικία στην Ελλάδα πληρώνει μόνο για το μισό εισόδημά του φόρο, ενώ το υπόλοιπο απαλλάσσεται. Για πρόσωπα με μεγάλα συμβόλαια ή επιχειρηματικά κέρδη, η διαφορά μπορεί να είναι τεράστια.

Γιατί Ελλάδα;

Η απάντηση δεν είναι μόνο φορολογική. Η Ελλάδα έχει αποκτήσει τα τελευταία χρόνια μια νέα διεθνή εικόνα: ασφαλής χώρα της Ε.Ε., με χαμηλότερο κόστος ζωής, υψηλή ποιότητα ζωής, πολιτική σταθερότητα και στρατηγική θέση για επιχειρηματική δραστηριότητα.

Πέρα από το νομικό πλαίσιο, η χώρα προσφέρει:

Ευκολία εγκατάστασης και golden visa για επενδυτές.

Ανάπτυξη υποδομών σε τουρισμό, real estate και τεχνολογία.

Ευνοϊκό κλίμα για οικογένειες και εργαζόμενους υψηλού προφίλ.

Για έναν επαγγελματία με διεθνή καριέρα ή έναν αθλητή με μεγάλες απολαβές, η Ελλάδα προσφέρει σταθερό φορολογικό καθεστώς και εξαιρετική ποιότητα ζωής — έναν συνδυασμό που λίγες χώρες της Ευρώπης μπορούν να προσφέρουν.

Το παράδειγμα των αθλητών

Αθλητές όπως ο Αντετοκούνμπο ή ο Τζόκοβιτς δεν είναι απλώς «επώνυμοι κάτοικοι Ελλάδας». Αποτελούν παραδείγματα του πώς η χώρα έχει εξελιχθεί σε φορολογικό και επενδυτικό καταφύγιο για προσωπικότητες με παγκόσμια δράση. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν σημαντικά εισοδήματα από ξένες χώρες, επενδύσεις και χορηγίες, αλλά επιλέγουν να τα διαχειρίζονται μέσα από ένα σταθερό και ευνοϊκό καθεστώς.

Ειδικά για τον Τζόκοβιτς, η επιλογή της Ελλάδας φαίνεται να σχετίζεται και με την απόκτηση κατοικίας σε περιοχή υψηλού κύρους, αλλά και με την προοπτική οικογενειακής εγκατάστασης. Αντίστοιχα, ο Αντετοκούνμπο, ως Έλληνας πολίτης, απολαμβάνει τα οφέλη ενός συστήματος που ευνοεί πλέον και όσους έχουν επιστρέψει στη χώρα τους μετά από χρόνια στο εξωτερικό.

Το μέλλον της φορολογικής πολιτικής

Η Ελλάδα δείχνει να έχει κατανοήσει ότι η φορολογική ανταγωνιστικότητα είναι βασικός παράγοντας ανάπτυξης. Τα ειδικά καθεστώτα των άρθρων 5Α, 5Β και 5Γ δεν είναι απλώς «παραθυράκια» – αποτελούν εργαλεία οικονομικής πολιτικής που εντάσσονται σε μια ευρύτερη στρατηγική προσέλκυσης ανθρώπινου και οικονομικού κεφαλαίου.

Η επιτυχία τους φαίνεται ήδη: δεκάδες επενδυτές, στελέχη εταιρειών, δημιουργοί περιεχομένου, ακόμα και συνταξιούχοι επιλέγουν την Ελλάδα, όχι μόνο για το φορολογικό πλαίσιο αλλά και για τον τρόπο ζωής. Παράλληλα, η χώρα έχει αρχίσει να προσελκύει νέες μορφές δραστηριότητας, όπως startups, ψηφιακούς νομάδες και επιχειρήσεις τεχνολογίας.

Συνοψίζοντας

Η επιλογή της Ελλάδας ως φορολογικής κατοικίας από διεθνείς προσωπικότητες δεν είναι τυχαία. Αντικατοπτρίζει μια χώρα που έχει περάσει από τη φάση της κρίσης στη φάση της προσέλκυσης επενδυτών και ταλέντων, αξιοποιώντας έξυπνα τη φορολογική πολιτική ως εργαλείο ανάπτυξης.

Το άρθρο 5Γ και τα συναφή καθεστώτα δεν είναι απλώς νομικές διατάξεις. Είναι η έκφραση μιας νέας, εξωστρεφούς Ελλάδας που προσπαθεί να γίνει φορολογικός, επενδυτικός και πολιτισμικός κόμβος της Μεσογείου.
Και αν κάτι αποδεικνύουν οι περιπτώσεις του Τζόκοβιτς και του Αντετοκούνμπο, είναι πως η Ελλάδα μπορεί να προσελκύσει όχι μόνο τουρίστες, αλλά και τους ίδιους τους πρωταγωνιστές του παγκόσμιου παιχνιδιού.