Φορολογική Κατοικία και Φόρος Εισοδήματος: Τι Ισχύει; (2022)

Η χώρα για την οποία θεωρείσαι φορολογικός κάτοικος είναι κάτι που αναμφισβήτητα σε απασχολεί, ιδιαίτερα αν είσαι κάτοικος εξωτερικού ή δεν έχεις μια σταθερή κατοικία.

Σε αυτές τις περιπτώσεις λοιπόν, ποια είναι η φορολογική σου κατοικία;

Αυτό ακριβώς θα εξηγήσουμε στο σημερινό άρθρο και συγκεκριμένα:

Τι είναι η φορολογική κατοικία
Πώς η φορολογική κατοικία επηρεάζει τον φόρο εισοδήματος
Τι ισχύει για τους κατοίκους εξωτερικού

Ας ξεκινήσουμε με τα πιο βασικά.

Τι Είναι η Φορολογική Κατοικία;

Ως φορολογική κατοικία, εννοούμε την γεωγραφική τοποθεσία για την οποία είσαι φορολογούμενος πολίτης, ανάλογα και με την περίοδο διαμονής σου σε αυτή.

Βέβαια, η χώρα για την οποία θεωρείσαι φορολογικός κάτοικος εξαρτάται και από την τοπική φορολογική νομοθεσία, καθώς κάθε χώρα διέπεται και από διαφορετικούς νόμους.

Όσον αφορά την Ελλάδα, είναι η φορολογική σου κατοικία εάν:

Έχεις σε αυτή τη μόνιμη ή κύρια κατοικία σου, ή τη συνήθη διαμονή σου, καθώς και τη βάση των προσωπικών ή οικονομικών συμφερόντων σου
Είσαι προξενικός ή διπλωματικός λειτουργός, ή δημόσιος υπάλληλος που δουλεύει στο εξωτερικό και έχει ελληνική ιθαγένεια

Επίσης, είναι σημαντικό να αναφέρουμε πως για ένα φυσικό πρόσωπο που μένει στην Ελλάδα για πάνω από 183 ημέρες (6 μήνες) συνεχόμενα, θεωρείται Έλληνας φορολογικός κάτοικος από την πρώτη μέρα παρουσίας του.

Σημείωση: Εξαιρείται η παραμονή για διάστημα άνω των 183 ημερών αποκλειστικά για τουριστικούς, ιατρικούς, ή παρόμοιους ιδιωτικούς σκοπούς και η παραμονή τους δεν υπερβαίνει τις 365 ημέρες.

Αυτά ισχύουν για τα φυσικά πρόσωπα. Αν όμως είσαι νομικό πρόσωπο, όπως είναι λογικό είσαι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας αν η εταιρεία σου:

Ιδρύθηκε σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο
Έχει την καταστατική έδρα στην Ελλάδα
Έχει άσκηση πραγματικής διοίκησης στην Ελλάδα

Με λίγα λόγια, η φορολογική κατοικία έχει σημασία γιατί επηρεάζει τη φορολογία του εισοδήματός σου.

Πώς η Φορολογική Κατοικία Επηρεάζει τη Φορολογία Εισοδήματος

Όπως αναφέραμε προηγουμένως, ο λόγος που είναι σημαντική η φορολογική κατοικία είναι επειδή επηρεάζει το πού και πόσο θα φορολογηθεί το εισόδημά σου.

Για παράδειγμα, αν η Ελλάδα είναι η φορολογική σου κατοικία, τότε το εισόδημά σου από μισθούς και συντάξεις θα φορολογηθεί με την ακόλουθη κλίμακα:

Από την άλλη, αν η φορολογική σου κατοικία βρίσκεται σε κάποια άλλη χώρα, τότε το εισόδημα θα φορολογηθεί βάσει των δικών της νόμων και κριτηρίων.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, υπάρχει και το φαινόμενο της διπλής κατοικίας.

Αυτό σημαίνει ότι μπορούν 2 χώρες ταυτόχρονα να σε θεωρήσουν φορολογικό κάτοικο και να σε φορολογήσουν αμφότερες. Ευτυχώς όμως, πολλές χώρες της ΕΕ έχουν συνάψει συμφωνία διπλής φορολόγησης, ώστε να φορολογηθείς μόνο σε μια χώρα και έτσι να αποφύγεις τη διπλή φορολόγηση.

Σε κάθε περίπτωση, η χώρα στην οποία αποκτάς όλο ή σχεδόν όλο το εισόδημά σου (ανεξαρτήτως αν θεωρεί πως η φορολογική σου έδρα είναι σε αυτή), έχει την υποχρέωση να σου παρέχει τις ίδιες φορολογικές απαλλαγές με αυτές που παρέχει στους μόνιμους κατοίκους της.

Πιο συγκεκριμένα, βάσει της χώρας που βρίσκεται η φορολογική κατοικία, δικαιούσαι:

Όλες τις προβλεπόμενες απαλλαγές για οικογένειες και φοροελαφρύνσεις για δαπάνες φροντίδας τέκνων
Τις ανάλογες μειώσεις φόρου για τους τόκους ενυπόθηκων δανείων
Κοινή φορολόγηση με τον/την σύζυγό σου, αν αυτό είναι εφικτό στην ανάλογη χώρα

Ας δούμε τώρα τι ισχύει αν είσαι κάτοικος εξωτερικού και επιθυμείς να μάθεις περισσότερα για τη φορολογία του εισοδήματος σου.

Τι Ισχύει για τους Κατοίκους του Εξωτερικού;

Όπως αναφέραμε, η φορολογική σου κατοικία εξαρτάται κυρίως από το διάστημα διαμονής σου σε μια χώρα, το οποίο για τα κράτη της ΕΕ είναι συνήθως πάνω από τους 6 μήνες.

Ας εξετάσουμε λοιπόν ορισμένες περιπτώσεις όπου μπορεί να βρίσκεσαι στο εξωτερικό.

Αρχικά, αν είσαι αποσπασμένος εργαζόμενος εξωτερικού (δηλαδή σε έχει στείλει προσωρινά ο εργοδότης σου σε άλλη χώρα της ΕΕ), τότε θα επωφελείσαι από τους ίδιους όρους εργασίας και τα ίδια δικαιώματα που ισχύουν για τους εργαζομένους της χώρας υποδοχής σου.

Επίσης, αν απλά αναζητάς εργασία στο εξωτερικό, μπορεί να θεωρείσαι φορολογικός κάτοικος της χώρας προέλευσής σου και το εισόδημά σου να φορολογηθεί βάσει των δικών της κανόνων, ακόμα και αν μένεις στο εξωτερικό για πάνω από 6 μήνες (δεδομένου ότι η μόνιμη κατοικία παραμένει στη χώρα προέλευσης).

Κάτι ακόμα που πρέπει να γνωρίζεις, είναι πως είτε εξακολουθείς να μένεις στη χώρα προέλευσής σου είτε όχι, η χώρα αυτή έχει το δικαίωμα να φορολογεί κανονικά οποιοδήποτε εισόδημα παράγεται σε αυτή.

Για παράδειγμα, αν είσαι πλέον μόνιμος κάτοικος Γερμανίας αλλά διατηρείς ακίνητα στην Ελλάδα και λαμβάνεις ενοίκια από αυτά, τότε ισχύουν οι ελληνικοί κανόνες φορολογίας ενοικίων.

Τέλος, σε ορισμένες περιπτώσεις, η χώρα στην οποία αποκτάς το εισόδημά σου αλλά δεν ζεις σε αυτή, μπορεί να σε θεωρεί κάτοικο για φορολογικούς σκοπούς.

Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται πλασματική φορολογική κατοικία και ισχύει για ορισμένες χώρες και διασυνοριακούς εργαζομένους.

Με Λίγα Λόγια

Είδαμε λοιπόν τι είναι η φορολογική κατοικία, πώς επηρεάζει τον φόρο εισοδήματός σου και τι ισχύει αν είσαι κάτοικος εξωτερικού.

Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να γνωρίζεις τις φορολογικές υποχρεώσεις σου έχοντας δίπλα σου τον κατάλληλο λογιστή, όπως για την υποβολή της φορολογικής σου δήλωσης.

Αν λοιπόν θες να μάθεις περισσότερα για τη φορολογική σου κατοικία, ειδικά αν είσαι κάτοικος εξωτερικού, επικοινώνησε μαζί μας άμεσα και θα έρθουμε σε επαφή!