Metaverse: Τι είναι και ποιες οι επιχειρηματικές ευκαιρίες που κρύβει

Το Metaverse έχει έρθει δυναμικά στο προσκήνιο κυρίως μετά την απόφαση του Facebook να αλλάξει το όνομά του σε Meta και να επενδύσει δισεκατομμύρια σε αυτό. Τι είναι το Metaverse όμως και πώς πρέπει να προετοιμαστούμε επιχειρηματικά;

Θα πρέπει να ομολογήσουμε ότι το Metaverse σαν ιδέα δεν είναι κάτι το καινούργιο, με το Virtual Reality (VR) να είναι ότι πιο κοντινό σε αυτό και το οποίο υπάρχει εδώ και δεκαετίες στην αγορά των παιχνιδιών κυρίως.
Ωστόσο, η εξέλιξη της τεχνολογίας, του VR, του Internet, του IoT και των APIs, (όλες εκθετικές τεχνολογίες), επιτρέπει πλέον την δημιουργία καθηλωτικών και εκτεταμένων εικονικών – ψηφιακών κόσμων, οι οποίοι θα είναι γεμάτοι από τα avatar μας και θα επιτρέπουν την αλληλεπίδραση μεταξύ μας αλλά και με εικονικά και φυσικά αντικείμενα.

Η βασική ιδέα του Metaverse περιλαμβάνει οποιαδήποτε διασυνδεμένη ψηφιακή εμπειρία που είναι «μόνιμη», ενοποιημένη, καθηλωτική, τρισδιάστατη και ΔΕΝ συμβαίνει στον φυσικό κόσμο. Αν σας έρχονται στο μυαλό παιχνίδια όπως το Fortnite, το Minecraft και το Beat Saber, κοινωνικά δίκτυα όπως το Facebook και Second Life αλλά και εφαρμογές χειρουργικής εκπαίδευσης όπως αυτή που προσφέρει η ελληνική Startup Orama VR, είναι λογικό και αναμενόμενο μια και όλα τα παραπάνω είναι στην ουσία κατακερματισμένα Metaverses, τα οποία ήδη χρησιμοποιούμε με τον ένα ή άλλο τρόπο και μέσω VR.

VR, AR και πάνω απ’ όλα XR

To Virtual Reality–VR (Εικονική Πραγματικότητα) λίγο ως πολύ το γνωρίζουμε από παλιά όπως προαναφέραμε ενώ τα τελευταία χρόνια έχει μεγάλη διείσδυση στα παιχνίδια του PC και του PlayStation με τα κράνη Oculus, Vive αλλά και με το PSVR2. Μέσω ενός κράνους με οθόνες υψηλής ανάλυσης μεταφερόμαστε σε ένα νέο περιβάλλον με ρεαλιστικά γραφικά 3D και αλληλοεπιδράμε εκτός από παιχνίδια, σε σχεδιαστικές, εκπαιδευτικές ή και τουριστικές εφαρμογές μεταξύ άλλων.
Το Augmented Reality–AR (Επαυξημένη Πραγματικότητα) προβάλλει μέσω ειδικών γυαλιών ψηφιακές πληροφορίες, αντικείμενα και γενικά ψηφιακό περιεχόμενο στον πραγματικό κόσμο γύρω μας, είναι σαν να βλέπουμε έναν «αθέατο» κόσμο πληροφοριών κυρίως μέσω των γυαλιών που φοράμε. Οι μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες και ειδικά η Apple έχουν βάλει στόχο να παρουσιάσουν τέτοια γυαλιά που να μοιάζουν με τα συνηθισμένα που φοράμε μέσα στα επόμενα έτη.
To Mixed Reality–MR (Μικτή Πραγματικότητα) είναι ένας συνδυασμός VR και AR με κράνη τα οποία έχουν κάμερες που καταγράφουν τον κόσμο γύρω μας και τον εισαγάγουν σε ένα νέο ψηφιακό, για ακόμα μεγαλύτερη ρεαλιστικότατα και καθηλωτική εμπειρία, με τον χρήστη να μπορεί να αλληλοεπιδράσει ψηφιακά με πραγματικά αντικείμενα.
Το Extended Reality–XR (Εξελιγμένη Πραγματικότητα) στην ουσία περιλαμβάνει τις παραπάνω τεχνολογίες, αλλά και πολλές ακόμα, και υλοποιεί μια εξελιγμένη πραγματικότητα η οποία ενοποιεί και προσομοιώνει διάφορους κόσμους, με γραφικά, δεδομένα και στοιχεία του πραγματικού κόσμου σε μεγάλη κλίμακα. Τεχνολογίες όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, τα APIs, το Internet of Things, φορετές συσκευές, 5G συμμετέχουν ποικιλοτρόπως στην Εξελιγμένη Πραγματικότητα η οποία είναι η βάση του Metaverse.

Ένας νέος – κατακερματισμένος κόσμος μας περιμένει… το 2030

Παρότι η Meta, η μητρική εταιρεία του Facebook, φαίνεται να ηγείται της κούρσας του Metaverse, ήδη υπάρχουν υλοποιήσεις B2C και B2B από εκατοντάδες εταιρίες οι οποίες παρουσιάζουν σχετικές πλατφόρμες στο δρόμο προς την καθιέρωση του προτύπου θα λέγαμε, είτε για να προσελκύσουν το ευρύ κοινό του VR είτε για να προσφέρουν μοναδικές υπηρεσίες στους πελάτες τους (κυρίως σχεδιαστικές και εκπαίδευσης).

Στην αγορά B2C η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η ενοποίηση των εκατοντάδων Metaverses που ήδη λειτουργούν όπως προαναφέραμε μια και αν διατηρηθεί η υπάρχουσα λογική των κλειστών κόσμων και προστεθεί και ένας ακόμα παράγοντας δυσκολίας, όπως για παράδειγμα η συσκευή πρόσβασης, τότε θα έχουμε αναπαράγει ένα ήδη προβληματικό σύστημα. Θα πρέπει με το ίδιο κράνος της Meta να μπορούμε να επισκεφτούμε τα διάφορα Metaverses που θα φτιαχτούν σε κάποιον εταιρικό server, στην πλατφόρμα της Apple ακόμα και στο Metaverse του PlayStation.
Επίσης, θα πρέπει να υπάρχει και ένας κοινός τρόπος πρόσβασης, όπως συμβαίνει σήμερα στο web με τον πλοηγό Chrome, αλλά και μια εισαγωγική αίθουσα αναμονής που θα παρέχει κάποιες βασικές πληροφορίες πρόσβασης.
Αν στα παραπάνω προσθέσουμε και το λεγόμενο Web3, όπου στην ουσία μιλάμε για πλατφόρμες και sites, όπως για παράδειγμα η Decentraland, που βασίζονται στο Blockchain, και δεν έχουν ουσιαστικά σχέση με το web που γνωρίζουμε σήμερα, αντιλαμβανόμαστε ότι μιλάμε για έναν κατακερματισμένο τομέα που έχει αρκετά χρόνια μπροστά του για να ενοποιηθεί και για να γίνει σαφώς πιο φιλικός στους χρήστες.

Σε κάθε περίπτωση στόχος είναι να μεταφερθεί ο φυσικός κόσμος σε έναν σαφώς πιο εύχρηστο και καθηλωτικό κόσμο, σε σχέση με το παρελθόν του VR, όπου θα πρέπει να δημιουργηθούν όλες οι κοινές τεχνολογικές υποδομές και δυνατότητες που συναντάμε στο internet σήμερα κάτι που εκτός από εμπόδιο κρύβει και πολλές επιχειρηματικές ευκαιρίες για τους ενδιαφερόμενους. Βέβαια όλα τα παραπάνω δεν αναμένεται να υλοποιηθούν, με τους παρόντες ρυθμούς εξέλιξης της τεχνολογίας, πριν το 2030.
Φυσικά θα πρέπει να πέσουν και οι τιμές των κρανών VR ακόμα περισσότερο, αν και βρισκόμαστε ήδη στον σωστό δρόμο.

Επιχειρηματικές ευκαιρίες στο Metaverse

Παιχνίδια
Δεδομένου ότι η όλη ιδέα του Metaverse βασίζεται στο VR και AR, η βιομηχανία παιχνιδιών, όλων των ειδών, ακόμα και των τυχερών είναι βέβαιο ότι θα βιώσει τεράστια ανάπτυξη. Σύμφωνα με τη Statista, η βιομηχανία των παιχνιδιών αναμένεται να φτάσει τα 270 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2025, αλλά με το Metaverse στο κάδρο το ποσό αυτό αναμένεται να ξεπεράσει τα 300 δισεκατομμύρια μέχρι το 2030. Τόσο η Epic Games όσο και η Meta αναμένεται να επενδύσουν δισεκατομμύρια δολάρια για ιδέες, εφαρμογές και παιχνίδια που θα αφορούν στο Metaverse.

Ψυχαγωγία
H βιομηχανία ψυχαγωγίας είναι πιθανό να είναι η δεύτερη μεγαλύτερη βιομηχανία στο Μetaverse μετά τα παιχνίδια, ειδικά αυτή των εκδηλώσεων και των θεαμάτων. Εκατομμύρια κόσμος θα μπορεί να συμμετάσχει σε συναυλίες, εκδηλώσεις, ειδικές κινηματογραφικές προβολές αλλά και υβριδικές θεατρικές παραστάσεις ή να παρακολουθεί τον αγαπημένο του TikTokερ και να αγοράζει συλλεκτικά ψηφιακά προϊόντα μέσω NFTs για παράδειγμα, αλλάζοντας τα δεδομένα.

Ακίνητα
Πρόκειται για ένα τομέα με διπλή ευκαιρία θα λέγαμε μια και από τη μια πλευρά υπάρχει η δυνατότητα πλήρους και λεπτομερέστατης ψηφιοποιήσης κτιρίων, σπιτιών αλλά και ολόκληρων περιοχών και της μεταφοράς τους στο Metaverse, με τους ενδιαφερόμενους πελάτες να μπορούν να επισκεφτούν τα ακίνητα και να περιηγηθούν σε αυτά μαζικά, απ’ όπου και να βρίσκονται.
Από την άλλη, το Meteverse προσφέρει τη δυνατότητα αγοραπωλησιών αμιγώς ψηφιακών εκτάσεων, κτιρίων και σπιτιών, όπως συμβαίνει και στον πραγματικό κόσμο, ενώ ήδη έχουν πραγματοποιηθεί αρκετές αγοραπωλησίες εκτάσεων στο Metaverse.

Ηλεκτρονικό εμπόριο
Με το Metaverse στην εικόνα, κάθε brand θα είναι σε θέση να προσφέρει μια εξαιρετικά προσωπική εμπειρία αγορών, με τους χρήστες-πελάτες να μπορούν να δοκιμάσουν ρούχα και παπούτσια, χρώματα μακιγιάζ και μαλλιών με υψηλή πιστότητα πάνω τους. Ειδικά τα Marketplaces στο Metaverse κρύβουν τεράστιες ευκαιρίες.

Βιομηχανία – Κατασκευές
Οι εταιρείες μπορούν να χρησιμοποιήσουν ψηφιακά δίδυμα φυσικών προϊόντων για να μιμηθούν τις διαδικασίες κατασκευής και εφοδιαστικής στο Metaverse, γεγονός που μπορεί να επιτρέψει τον προγνωστικό σχεδιασμό και τη συντήρηση χαμηλότερου κόστους. Οι μηχανικοί μπορούν επίσης να δοκιμάσουν νέα σχέδια προϊόντων μειώνοντας τον κίνδυνο να πάει κάτι στραβά στην πραγματική ανάπτυξή τους.

Υγεία, ευεξία
Το Metaverse θα μπορούσε να ξεκλειδώσει καινοτομίες υγειονομικής περίθαλψης, από την ψυχική υγεία και τη διαχείριση του πόνου έως τη χειρουργική επέμβαση, τη φυσική κατάσταση, τη φυσική θεραπεία και τη φροντίδα των ασθενών.

Ασφάλεια, προστασία προσωπικών δεδομένων
Το Metaverse πιθανότατα θα εισάγει νέες ευπάθειες στον κυβερνοχώρο και κινδύνους που σχετίζονται με την ψηφιακή ταυτότητα και την απάτη. Οι επιχειρήσεις αλλά και οι κυβερνήσεις είναι πιθανό να επικεντρωθούν στην προστασία των προσωπικών πληροφοριών και δεδομένων και στο νέο ψηφιακό περιβάλλον.

Ιδιοκτησία, φόροι και κανονιστικό πλαίσιο
Ένα συναλλακτικό, παγκόσμιο εικονικό σύμπαν δημιουργεί νέες αβεβαιότητες σε φορολογικά, ιδιοκτησιακά και ρυθμιστικά ζητήματα που παραδοσιακά έχουν τις ρίζες τους σε γεωγραφικά ή δικαιοδοτικά όρια. Εγείρει επίσης ερωτήματα σχετικά με τις πολιτικές και τις πρακτικές που σχετίζονται με τα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία και τα ψηφιακά νομίσματα. Πολλές οι ευκαιρίες για τους πρωτοπόρους ειδικούς σε αυτούς τους τομείς.

Ταλέντο, δεξιότητες
Το Metaverse μπορεί να επιτρέψει στους ανθρώπους να επαναπροσδιορίσουν πτυχές του τρόπου εργασίας τους και μπορεί να επεκτείνει δραματικά τη δεξαμενή ταλέντων μια και οι άνθρωποι μπορούν πλέον να εργαστούν κυριολεκτικά από οπουδήποτε. Είναι επίσης πιθανό να δημιουργήσει κενά δεξιοτήτων σε τομείς όπως ο τρισδιάστατος σχεδιασμός και η οπτικοποίηση γενικά.

Marketing
Στην Ασία ορισμένες εταιρείες έχουν ήδη παρουσιάσει virtual influencers ως μέρος των καμπανιών marketing στο Metaverse. H True Corp παρουσίασε την Imma, μια διάσημη influencer και brand ambassador στην Ταϊλάνδη, ενώ η M Vision, η οποία ειδικεύεται στη διοργάνωση εκδηλώσεων, εισέρχεται στο Metaverse με υπηρεσίες μάρκετινγκ για το έργο Metaverse Thailand, όπου η εικονική γη μπορεί να αγοραστεί, να ανταλλαχθεί και να χτιστεί!

Νέοι τρόποι πληρωμών
Το Metaverse δεν δέχεται φυσικά χρήματα, με τα υπάρχοντα μέσα πληρωμών (κάρτες, χρήματα κ.α. ) να πρέπει να περάσουν με τον ένα ή άλλο τρόπο στο Metaverse, είτε μιλάμε για επίσημα ψηφιακά νομίσματα, όπως το ψηφιακό Ευρώ που ετοιμάζεται, είτε για εγγενή ψηφιακά νομίσματα. Φυσικά απαιτείται και ένα σύστημα που να είναι αξιόπιστο και ασφαλές για τη διαχείριση των οικονομικών συναλλαγών. Αυτή τη στιγμή οι πληρωμές στο Metaverse υλοποιούνται κυρίως μέσω κρυπτονομισμάτων και Blockchain.

Καθηλωτική μαθησιακή εμπειρία
Με τη εκπαίδευση που βασίζεται στην εικονική πραγματικότητα οι μαθητές θα μπορούν να ασχοληθούν περισσότερο με διάφορες έννοιες και ιδέες. Νέοι τρόποι μάθησης μπορούν να δημιουργηθούν με καθηλωτικά μοντέλα για την επιστήμη αλλά και τις ανθρωπιστικές σπουδές.

Παραδείγματα Metaverses

Ready Player One
READY PLAYER ONE – Official Trailer 1 [HD] – YouTube
Η κινηματογραφική ταινία με μια αποτύπωση Metaverse η οποία είναι πολύ κοντά στα τεχνολογικά δεδομένα έστω και του κοντινού μέλλοντος με κράνη και στολές που προσφέρουν και διάφορες ανθρώπινες αισθήσεις στον ψηφιακό κόσμο. Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι αρκετά τεχνολογικά εργαστήρια και Startups εργάζονται ήδη στους τομείς των αισθήσεων σε ψηφιακά περιβάλλοντα αλλά και σε ρομπότ.

PTC
Digital Technologies to Transform Your Physical Products & Processes | PTC
Στον βιομηχανικό τομέα, η PTC έχει αναπτύξει μια πλατφόρμα XR ενσωματώνοντας τον σχεδιασμό βιομηχανικών προϊόντων αλλά και τη διαχείριση του κύκλου ζωής τους έτσι ώστε οι εταιρείες να έχουν άμεση εικόνα για κρίσιμα ζητήματα παραγωγής αλλά και λειτουργίας των προϊόντων αυτών. Στην ουσία η PTC δημιουργεί ένα ψηφιακό δίδυμο του εκάστοτε προϊόντος, με όλα τα χαρακτηριστικά του φυσικού, με όλες τις ομάδες ανάπτυξης και εξέλιξης να μπορούν να δουλέψουν πάνω στο προϊόν μέσω VR.

Orama VR
Accelerating the world’s transition to medical VR training (oramavr.com)
H Ελληνική Startup Orama VR έχει φτιάξει μια εξελιγμένη πλατφόρμα εκπαίδευσης για χειρουργούς μέσω VR παίρνοντας υπόψη της πολλές παραμέτρους και δεδομένα από τις επεμβάσεις του πραγματικού κόσμου και με μεγάλη λεπτομέρεια.

Meta Horizon Worlds
Horizon Worlds | Virtual Reality Worlds and Communities (oculus.com)
Πρόκειται στην ουσία για ένα Facebook στο Metaverse όπως το οραματίζεται ο Mark Zuckerburg. Είναι ήδη προσβάσιμο μέσω των συσκευών VR της Oculus, με τους χρήστες να έχουν μεγάλη ελευθερία κινήσεων, πολλές επιλογές αλληλεπίδρασης, ενώ δημιουργοί περιεχομένου και εταιρείες έχουν τη δυνατότητα να φτιάξουν ψηφιακά μέρη και καταστήματα όπου θα αλληλοεπιδρούν με τα avatars των χρηστών ή ακόμα και να πωλούν υπηρεσίες.

Meta Workrooms
meta.com
H εταιρική εργασία και συνεργασία σύμφωνα πάντα με την Meta, πρώην Facebook, με τον συνδυασμό στοιχείων από τον φυσικό κόσμο, video αλλά και avatars συνεργατών και πάντα με χρήση κρανών VR, ανεξάρτητα από την τοποθεσία που βρίσκονται.

J.P. Morgan
Onyx by J.P.Morgan (jpmorgan.com)
H γνωστή – μεγάλη αμερικανική τράπεζα J.P. Morgan μέσω της θυγατρικής τεχνολογικής εταιρείας Onyx δημιούργησε ένα ψηφιακό κατάστημά της στην πλατφόρμα Decentraland η οποία βασίζεται στο Blockchain. Προφανώς αυτό έγινε για λόγους επίδειξης αλλά στους στόχους της τράπεζας είναι, πέρα από την προσφορά τεχνολογικών λύσεων που βασίζονται στο Blockchain στους πελάτες της, η προσφορά χρηματοδότησης της μετάβασης των εταιρειών στο Metaverse.

Microsoft Maquette
Microsoft Virtual Reality – Experiences and Devices
Παρότι Meta και HTC έχουν ίσως κερδίσει τη μάχη αναγνωρισιμότητας στα κράνη VR, η Microsoft προσφέρει μια από τις καλύτερες λύσεις Mixed Reality με το HoloLens. Τα κράνη της επικεντρώνονται επι του παρόντος σε στρατιωτικές και βιομηχανικές υλοποιήσεις αλλά το demo που είχε παρουσιάσει παλιότερα με ένα Minecraft Metaverse ήταν εντυπωσιακό. Το Microsoft Maquette είναι μια πλατφόρμα σχεδιασμού σε έναν τρισδιάστατο ψηφιακό χώρο με πολλές και ενδιαφέρουσες δυνατότητες.