Φορολογικές Υποχρεώσεις για Ετερόρρυθμες Εταιρείες

Οι ετερόρρυθμες εταιρείες αποτελούν μια δημοφιλή επιλογή για επιχειρηματίες που επιθυμούν να περιορίσουν την ευθύνη τους. Ωστόσο, οι φορολογικές υποχρεώσεις τους είναι πολύπλοκες και απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή. Σε αυτό το άρθρο, θα εξετάσουμε τις βασικές φορολογικές υποχρεώσεις που πρέπει να γνωρίζουν οι εταίροι των ετερόρρυθμων εταιρειών στην Ελλάδα.

Βασικά Σημεία

• Οι ετερόρρυθμες εταιρείες φορολογούνται με διαφορετικούς συντελεστές ανάλογα με το είδος των εταίρων και τα κέρδη τους.
• Η επιχειρηματική αμοιβή αφαιρείται από τα κέρδη πριν τον υπολογισμό του φόρου για τους ομόρρυθμους εταίρους.
• Οι εταίροι πρέπει να τηρούν βιβλία και να υποβάλλουν φορολογικές δηλώσεις σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.
• Υπάρχουν ειδικές διατάξεις για την φορολογία των κοινωνιών αστικού και κληρονομικού δικαίου.
• Η ευθύνη των εταίρων μπορεί να είναι περιορισμένη ή απεριόριστη, ανάλογα με την συμμετοχή τους στη διαχείριση της εταιρείας.

1. Φορολογικός Συντελεστής Κερδών

Ο φορολογικός συντελεστής κερδών για τις ετερόρρυθμες εταιρείες καθορίζεται από συγκεκριμένες διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Κ.Φ.Ε.). Ο βασικός συντελεστής φορολογίας για τα κέρδη των ετερόρρυθμων εταιρειών είναι 20%. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις όπου ο συντελεστής αυτός μπορεί να μειωθεί ή να αυξηθεί ανάλογα με τις συνθήκες.

Μείωση Συντελεστή

1. Εάν ο κύκλος εργασιών της εταιρείας μειωθεί για δύο συνεχόμενες διαχειριστικές περιόδους, ο συντελεστής φορολογίας μπορεί να μειωθεί κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες, υπό την προϋπόθεση ότι ο αριθμός των εργαζομένων παραμένει σταθερός.
2. Η μείωση αυτή εφαρμόζεται στα κέρδη των δύο διαχειριστικών περιόδων και, σε περίπτωση ζημίας, στα κέρδη των επόμενων περιόδων μέχρι να συμπληρωθούν δύο περίοδοι ευνοϊκής φορολογικής μεταχείρισης.

Αύξηση Συντελεστή

1. Εάν η εταιρεία που έχει επωφεληθεί από τον μειωμένο συντελεστή προβεί σε μείωση του προσωπικού ή αύξηση του κύκλου εργασιών εντός της διετίας, το ευεργέτημα ανακαλείται και η εταιρεία υποχρεούται να υποβάλει εκπρόθεσμη δήλωση φορολογίας.
2. Για την επιπλέον διαφορά φόρου που οφείλεται, επιβάλλονται πρόσθετοι φόροι σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου.

Ειδικές Περιπτώσεις

1. Οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται και για ατομικές επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα που ασκούν ελευθέριο επάγγελμα, με μείωση των καθαρών κερδών κατά 20%.
2. Οι διατάξεις δεν ισχύουν για επιχειρήσεις που υποχρεούνται να διατηρούν θέσεις εργασίας λόγω νόμου ή επιχορηγούμενου προγράμματος.

Με την επιβολή του φόρου εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση των προσώπων που συμμετέχουν στις ετερόρρυθμες εταιρείες.

2. Επιχειρηματική Αμοιβή

Η επιχειρηματική αμοιβή αφορά τους ομόρρυθμους εταίρους-φυσικά πρόσωπα και τους κοινωνούς κοινωνίας κληρονομικού δικαίου, συμπεριλαμβανομένων και των ανηλίκων. Αφαιρείται το 50% των συνολικών κερδών κατά το ποσοστό συμμετοχής τους, το οποίο φορολογείται στην ατομική τους δήλωση (έντυπο Ε1). Το υπόλοιπο ποσό των κερδών φορολογείται στο όνομα της εταιρίας ή κοινωνίας με συντελεστή 20%.

Σημειώνουμε τα εξής:

• Η επιχειρηματική αμοιβή δίδεται σε όλους τους ομόρρυθμους εταίρους και κοινωνούς κοινωνίας κληρονομικού δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των ανηλίκων, και μέχρι τρεις.
• Οι δικαιούχοι λαμβάνουν επιχειρηματική αμοιβή από όλες τις ομόρρυθμες εταιρίες και κοινωνίες κληρονομικού δικαίου στις οποίες συμμετέχουν.

Παράδειγμα:

Έστω τέσσερα φυσικά πρόσωπα, οι Χ1, Χ2, Χ3 και Χ4, που συμμετέχουν σε τρεις ομόρρυθμες εταιρείες με διαφορετικά ποσοστά συμμετοχής:

Εταιρεία	Χ1	Χ2	Χ3	Χ4
1η Ο.Ε.	25%	20%	40%	15%
2η Ο.Ε.	40%	25%	30%	5%
3η Ο.Ε.	10%	25%	15%	50%

Η διανομή της επιχειρηματικής αμοιβής γίνεται ως εξής:

1η Ο.Ε.: Κέρδη 14.000 € x 50% = 7.000 €

• Χ1: 1.750 €
• Χ2: 1.400 €
• Χ3: 2.800 €

2η Ο.Ε.: Κέρδη 18.000 € x 50% = 9.000 €

• Χ1: 3.600 €
• Χ2: 2.250 €
• Χ3: 2.700 €

3η Ο.Ε.: Κέρδη 19.500 € x 50% = 9.750 €

• Χ2: 2.437,50 €
• Χ3: 1.462,50 €
• Χ4: 4.875 €

Ο κάθε ομόρρυθμος εταίρος αποκτά επιχειρηματική αμοιβή από κάθε εταιρεία που συμμετέχει, υπό την προϋπόθεση ότι ανήκει στους τρεις πρώτους εταίρους με τα μεγαλύτερα ποσοστά συμμετοχής. Σε περίπτωση ίσων ποσοστών συμμετοχής, οι δικαιούχοι καθορίζονται από την εταιρεία.

Συνεπώς:

• Ο Χ1 αποκτά επιχειρηματική αμοιβή από τις 1η και 2η Ο.Ε.
• Ο Χ2 αποκτά επιχειρηματική αμοιβή από τις 1η, 2η και 3η Ο.Ε.
• Ο Χ3 αποκτά επιχειρηματική αμοιβή από τις 1η, 2η και 3η Ο.Ε.
• Ο Χ4 αποκτά επιχειρηματική αμοιβή μόνο από την 3η Ο.Ε.

Για εταιρείες του άρθρου 13 του ν. 718/1977 (εταιρείες μεταξύ εκτελωνιστών), η επιχειρηματική αμοιβή κατανέμεται σε όλους τους ομόρρυθμους εταίρους, ανάλογα με το ποσοστό συμμετοχής τους, ανεξάρτητα από τον αριθμό τους.

Επιπλέον, η επιχειρηματική αμοιβή δεν υπολογίζεται στα επιπλέον κέρδη της εταιρίας ή κοινωνίας που προσδιορίζει ο έλεγχος.

3. Φορολογία Εταίρων

Η φορολογία των εταίρων σε μια ετερόρρυθμη εταιρεία εξαρτάται από την ιδιότητά τους ως ομόρρυθμοι ή ετερόρρυθμοι εταίροι. Οι ομόρρυθμοι εταίροι φορολογούνται για τα κέρδη που τους αναλογούν στο όνομα της εταιρείας με συντελεστή 20%. Αντίθετα, τα κέρδη που αναλογούν στους ετερόρρυθμους εταίρους φορολογούνται με συντελεστή 25%.

Επιπλέον, αν στην εταιρεία συμμετέχουν και μέλη που δεν είναι φυσικά πρόσωπα, τότε το τμήμα των κερδών που τους αναλογεί φορολογείται επίσης με συντελεστή 25%. Με την επιβολή αυτού του φόρου εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση των προσώπων που συμμετέχουν στην εταιρεία.

Σημειώνεται ότι όταν τηρούνται βιβλία Γ’ κατηγορίας του Κ.Β.Σ., η δήλωση φορολογίας εισοδήματος υποβάλλεται με το προηγούμενο καθεστώς, όπως αυτό προκύπτει από την περίπτωση β’ της παραγράφου 1 του άρθρου 92 του νόμου.

4. Τήρηση Βιβλίων

Οι ετερόρρυθμες εταιρείες υποχρεούνται να τηρούν βιβλία σύμφωνα με τον Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων. Η κατηγορία των βιβλίων που πρέπει να τηρούν εξαρτάται από το μέγεθος και τη φύση της επιχείρησης.

Οι κατηγορίες βιβλίων είναι οι εξής:

• Πρώτης κατηγορίας
• Δεύτερης κατηγορίας
• Τρίτης κατηγορίας

Η διαχειριστική περίοδος των εταιρειών αυτών λήγει συνήθως στις 30 Νοεμβρίου κάθε έτους. Σε περίπτωση που η εταιρεία τεθεί υπό εκκαθάριση, εφαρμόζονται ειδικές διατάξεις.

Η υποβολή της φορολογικής δήλωσης γίνεται από τον νόμιμο εκπρόσωπο της εταιρείας ή από το πρόσωπο που έχει οριστεί για αυτόν τον σκοπό. Η δήλωση επιδίδεται στον προϊστάμενο της αρμόδιας δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας.

5. Υποβολή Φορολογικής Δήλωσης

Η υποβολή της φορολογικής δήλωσης για τις ετερόρρυθμες εταιρείες είναι μια διαδικασία που απαιτεί προσοχή και ακρίβεια. Κάθε εταιρεία υποχρεούται να υποβάλει ετήσια φορολογική δήλωση που περιλαμβάνει όλα τα εισοδήματα και τα έξοδα της επιχείρησης.

Οι βασικές υποχρεώσεις περιλαμβάνουν:

• Συγκέντρωση όλων των απαραίτητων οικονομικών στοιχείων.
• Συμπλήρωση της φορολογικής δήλωσης με ακρίβεια.
• Υποβολή της δήλωσης εντός των προθεσμιών που ορίζει η νομοθεσία.

Η διαδικασία υποβολής περιλαμβάνει τα εξής βήματα:

1. Προετοιμασία των οικονομικών καταστάσεων της εταιρείας.
2. Συμπλήρωση της φορολογικής δήλωσης μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας της ΑΑΔΕ.
3. Έλεγχος και επιβεβαίωση των στοιχείων που έχουν καταχωρηθεί.
4. Υποβολή της δήλωσης και λήψη αποδεικτικού υποβολής.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η μη υποβολή ή η ανακριβής υποβολή της φορολογικής δήλωσης μπορεί να επιφέρει πρόστιμα και κυρώσεις. Για το λόγο αυτό, συνιστάται η συνεργασία με εξειδικευμένους φοροτεχνικούς για την ορθή και έγκαιρη υποβολή της δήλωσης.

6. Ειδικές Διατάξεις για Εταίρους

Οι εταίροι σε ετερόρρυθμες εταιρείες υπόκεινται σε συγκεκριμένες διατάξεις που καθορίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους. Ο ετερόρρυθμος εταίρος δεν συμμετέχει στη διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στην εταιρική σύμβαση. Επίσης, δεν έχει εξουσία εκπροσώπησης της εταιρείας, εκτός αν αυτό προβλέπεται ρητά.

Σε περίπτωση αποχώρησης εταίρου, αυτός εξακολουθεί να ευθύνεται για τις εταιρικές υποχρεώσεις που είχαν γεννηθεί μέχρι τη δημοσίευση της αποχώρησής του. Ο νέος εταίρος που εισέρχεται στην εταιρεία μετά από μεταβίβαση εταιρικών μεριδίων, ευθύνεται τόσο για τα νέα όσο και για τα παλαιά εταιρικά χρέη.

Η ευθύνη του ετερόρρυθμου εταίρου περιορίζεται στο ποσό της εισφοράς του, όπως αυτό ορίζεται στο καταστατικό της εταιρείας, εφόσον δεν έχει αναμειχθεί στη διαχείριση της εταιρείας. Αν το όνομα του ετερόρρυθμου εταίρου περιληφθεί στην επωνυμία της εταιρείας, αυτός ευθύνεται απεριόριστα, εκτός αν ο τρίτος που συναλλάχθηκε με την εταιρεία γνώριζε ότι είναι ετερόρρυθμος εταίρος.

Ο ετερόρρυθμος εταίρος έχει δικαίωμα ελέγχου των εταιρικών λογαριασμών και των βιβλίων της εταιρείας, εκτός αν υπάρχει αντίθετη πρόβλεψη στην εταιρική σύμβαση.

7. Κοινωνίες Αστικού Δικαίου

Οι κοινωνίες αστικού δικαίου αποτελούν μια ιδιαίτερη μορφή εταιρικής οργάνωσης, η οποία διέπεται από συγκεκριμένες φορολογικές διατάξεις. Οι κοινωνίες αυτές μπορούν να είναι είτε κερδοσκοπικές είτε μη κερδοσκοπικές και η φορολόγησή τους εξαρτάται από τη φύση των δραστηριοτήτων τους.

Από την 1η Ιανουαρίου 2010, οι κοινωνίες αστικού δικαίου φορολογούνται με συντελεστή 25%. Πριν από αυτή την ημερομηνία, ο συντελεστής φορολογίας ήταν επίσης 25%. Με την επιβολή αυτού του φόρου, εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση επί των κερδών των προσώπων που συμμετέχουν σε αυτές τις κοινωνίες.

Οι κοινωνίες αστικού δικαίου που εκμεταλλεύονται φορτηγά ή επιβατικά αυτοκίνητα δημόσιας χρήσης υποβάλλουν δήλωση φόρου εισοδήματος (έντυπο Ε5). Για τα καθαρά κέρδη από την εκμετάλλευση μέχρι δύο αυτοκινήτων, χορηγείται σε κάθε μέλος βεβαίωση με το ποσό των κερδών που τους αναλογεί, ώστε να φορολογηθεί στο όνομά τους. Αν τα κέρδη προέρχονται από την εκμετάλλευση περισσότερων από δύο αυτοκινήτων, φορολογούνται στο όνομα της κοινωνίας.

8. Κοινωνίες Κληρονομικού Δικαίου

Οι κοινωνίες κληρονομικού δικαίου που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, περιλαμβάνουν και ανήλικους κοινωνούς. Από 1.1.2010, τα κέρδη που αναλογούν στους κοινωνούς φυσικά πρόσωπα φορολογούνται στο όνομα της κοινωνίας με συντελεστή 20%, αφού αφαιρεθεί η επιχειρηματική αμοιβή για τους εταίρους αυτούς. Η επιχειρηματική αμοιβή υπολογίζεται με βάση το ποσοστό συμμετοχής του κοινωνού στο 50% των κερδών της κοινωνίας που δηλώθηκαν στην ετήσια δήλωσή της. Προηγουμένως, κατά τη χρήση 2009, ο συντελεστής φορολογίας ήταν επίσης 20%.

Αν στην κοινωνία κληρονομικού δικαίου συμμετέχουν και μέλη που δεν είναι φυσικά πρόσωπα, τότε το τμήμα των κερδών που τους αναλογεί φορολογείται με συντελεστή 25%. Με την επιβολή αυτού του φόρου εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση επί των κερδών αυτών, των προσώπων που συμμετέχουν σε αυτούς τους υπόχρεους.

9. Ευθύνη Εταίρων

Στις ετερόρρυθμες εταιρείες, η ευθύνη των εταίρων διαφέρει ανάλογα με τον τύπο του εταίρου. Ο ετερόρρυθμος εταίρος δεν συμμετέχει στη διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων και η ευθύνη του περιορίζεται στο ποσό της εισφοράς του, εκτός αν έχει αναμειχθεί στη διαχείριση της εταιρείας. Αντίθετα, ο ομόρρυθμος εταίρος ευθύνεται απεριόριστα με την προσωπική του περιουσία για τις εταιρικές υποχρεώσεις.

Ειδικότερα:

• Ο ετερόρρυθμος εταίρος δεν έχει εξουσία εκπροσώπησης της εταιρείας, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στην εταιρική σύμβαση.
• Ο νέος εταίρος που εισέρχεται στην εταιρεία ευθύνεται και για τα παλαιά εταιρικά χρέη.
• Σε περίπτωση αποχώρησης εταίρου, αυτός εξακολουθεί να ευθύνεται για τις εταιρικές υποχρεώσεις που είχαν γεννηθεί μέχρι τη δημοσίευση της αποχώρησής του.

Η ευθύνη των εταίρων στις ετερόρρυθμες εταιρείες καθορίζεται από τις διατάξεις του Εμπορικού Νόμου και τις νεότερες διατάξεις του Ν. 4072/2012.

10. Νομοθετικό Πλαίσιο

Οι ετερόρρυθμες εταιρείες στην Ελλάδα διέπονται από ένα συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο που καθορίζει τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματά τους. Οι βασικές διατάξεις που αφορούν τις ετερόρρυθμες εταιρείες περιλαμβάνονται σε διάφορους νόμους και κανονισμούς.

Σύμφωνα με το άρθρο 6 του Ν. 4172/2013, οι ετερόρρυθμες εταιρείες υπόκεινται σε συγκεκριμένες φορολογικές ρυθμίσεις. Επιπλέον, η ΠΟΛ. 1003/2014 παρέχει οδηγίες για την εφαρμογή των διατάξεων του Ν. 4308/2014, που αφορά τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα. Αυτές οι διατάξεις απαιτούν από τις ετερόρρυθμες εταιρείες να τηρούν διπλογραφικό λογιστικό σύστημα, εφόσον πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια.

Επιπλέον, οι ετερόρρυθμες εταιρείες πρέπει να συμμορφώνονται με τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα, εκτός αν υπάρχει ειδική ρύθμιση. Για παράδειγμα, ο ετερόρρυθμος εταίρος δεν συμμετέχει στη διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στην εταιρική σύμβαση. Επίσης, δεν έχει εξουσία εκπροσώπησης της εταιρείας, εκτός αν αυτό προβλέπεται ρητά.

Τέλος, οι ετερόρρυθμες εταιρείες πρέπει να τηρούν τις διατάξεις του Ν. 3842/2010, που επιφέρει αλλαγές στη φορολογία των εταιρειών. Οι αλλαγές αυτές επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο οι εταιρείες υποβάλλουν τις φορολογικές τους δηλώσεις και υπολογίζουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις.

Το νομοθετικό πλαίσιο είναι σημαντικό για κάθε επιχείρηση. Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για τις υπηρεσίες μας και πώς μπορούμε να σας βοηθήσουμε, επισκεφτείτε την ιστοσελίδα μας. Είμαστε εδώ για να σας υποστηρίξουμε σε κάθε βήμα.

Συμπέρασμα

Οι φορολογικές υποχρεώσεις των ετερόρρυθμων εταιρειών είναι πολύπλοκες και απαιτούν προσεκτική διαχείριση. Η κατανόηση των διατάξεων και των συντελεστών φορολόγησης είναι κρίσιμη για την ορθή λειτουργία της εταιρείας. Οι εταίροι πρέπει να είναι ενήμεροι για τις αλλαγές στη νομοθεσία και να συμβουλεύονται ειδικούς για να διασφαλίσουν τη συμμόρφωση με τους φορολογικούς κανονισμούς. Με σωστή ενημέρωση και προγραμματισμό, οι ετερόρρυθμες εταιρείες μπορούν να διαχειριστούν αποτελεσματικά τις φορολογικές τους υποχρεώσεις και να επικεντρωθούν στην ανάπτυξη και την επιτυχία τους.