Διασυνοριακοί Εργαζόμενοι: Τι Ισχύει με Ασφάλιση & Φορολογία

Λόγω της διευκόλυνσης των μετακινήσεων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πολλές επιχειρήσεις παρέχουν ευκαιρίες απασχόλησης σε διασυνοριακούς εργαζομένους, προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες τους σε εργατικό δυναμικό.

Έτσι, στο παρόν άρθρο θα δούμε μαζί:

Ποιοι θεωρούνται διασυνοριακοί εργαζόμενοι,
Τι ισχύει για την κοινωνική ασφάλιση των διασυνοριακών εργαζομένων και
Σε ποια χώρα φορολογούνται οι διασυνοριακοί εργαζόμενοι.

Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, με τον ορισμό των διασυνοριακών εργαζομένων.

Ποιοι Θεωρούνται Διασυνοριακοί Εργαζόμενοι;

Σύμφωνα με τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, κάθε Ευρωπαίος πολίτης είναι ελεύθερος να κυκλοφορεί εντός της ΕΕ για λόγους εργασίας φέροντας τα ίδια εργασιακά δικαιώματα και υποχρεώσεις με εκείνα των πολιτών του κράτους-μέλους στο οποίο κατευθύνεται (π.χ. ως προς τους όρους πρόσληψης και τις αποδοχές).

Στο πλαίσιο αυτό, διασυνοριακοί εργαζόμενοι είναι όσοι απασχολούμενοι μεταβαίνουν καθημερινά ή τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα σε άλλο κράτος-μέλος από το κράτος-μέλος κατοικίας τους για λόγους εργασίας.

Δηλαδή, δεν αποτελούν διασυνοριακούς εργαζομένους όσοι έχουν πλήρως μετεγκατασταθεί σε άλλο κράτος για λόγους εργασίας, μεταφέροντας και την κατοικία τους σε αυτό.

Ας προχωρήσουμε, τώρα, σε δύο ιδιαίτερα ζητήματα που αφορούν το καθεστώς εργασίας των διασυνοριακών εργαζομένων: το πώς ασφαλίζονται και το πού φορολογούνται.

Τι Ισχύει για την Κοινωνική Ασφάλιση των Διασυνοριακών Εργαζόμενων;

Προκειμένου να κατανοήσουμε πλήρως τι ισχύει για την κοινωνική ασφάλιση των διασυνοριακών εργαζομένων, θα αναφερθούμε ξεχωριστά στις εξής κατηγορίες.

Υγειονομική περίθαλψη

Όταν ένας εργαζόμενος κατοικεί σε μία χώρα της ΕΕ και εργάζεται σε άλλη, δικαιούται ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και στις δύο χώρες.

Για να μπορεί, ωστόσο, να λαμβάνει αυτή την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, θα πρέπει να επικοινωνήσει με την αρμόδια υπηρεσία ή ασφαλιστικό φορέα της χώρας του που εκδίδει το έντυπο S1 και έπειτα να το προσκομίσει στο φορέα υγειονομικής περίθαλψης του τόπου κατοικίας.

Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στη χώρα εργασίας μπορούν να λάβουν και τα μέλη της οικογένειάς του εργαζομένου. Βέβαια, εξαίρεση αποτελούν οι περιπτώσεις της Δανίας, Ιρλανδίας, Κροατίας, Φινλανδίας, Σουηδίας, Ηνωμένου Βασιλείου, Ισλανδίας και Νορβηγία, όπου η περίθαλψη για τα οικογενειακά μέλη περιορίζεται σε ορισμένες μόνο υπηρεσίες.

Στην περίπτωση, τώρα που ο εργαζόμενος απασχολείται σε πάνω σε πάνω από μία χώρες της ΕΕ, αλλά ασκεί τουλάχιστον το 25% των επαγγελματικών δραστηριοτήτων στη χώρα του (βάσει αποδοχών ή/και χρόνου απασχόλησης), τότε την υγειονομική περίθαλψη αναλαμβάνει ο φορέας του τόπου κατοικίας.

Παροχές ανεργίας

Εάν ένας εργαζόμενος βρεθεί άνεργος ενώ εργαζόταν σε άλλη χώρα της ΕΕ, οι παροχές ανεργίας εξαρτώνται από το εργασιακό καθεστώς του και τις προϋποθέσεις που θέτει η κάθε χώρα, είτε κατοικίας είτε εργασίας, για τη λήψη τους.

Είναι σκόπιμο, δηλαδή, να ερευνήσει ο ίδιος ο εργαζόμενος το πλαίσιο που ισχύει στο κάθε κράτος-μέλος, ώστε να επιλέξει εκείνο που τον συμφέρει περισσότερο ως προς τα χορηγούμενα ποσά, τους συντελεστές, τη διάρκεια, κλπ.

Οικογενειακές παροχές

Εάν η χώρα στην οποία είναι ασφαλισμένος ο εργαζόμενος είναι διαφορετική από τη χώρα διαμονής της οικογενείας του, οι οικογενειακές παροχές μπορεί να προέρχονται και από τις δύο χώρες.

Βέβαια, κατά προτεραιότητα υπεύθυνη για τις οικογενειακές παροχές είναι η χώρα ασφάλισης του εργαζομένου.

Εάν, τώρα, οι γονείς είναι ασφαλισμένοι σε διαφορετικές χώρες, υπεύθυνη χώρα είναι εκείνη της διαμονής των παιδιών, εφόσον ο ένας γονέας ασφαλίζεται σε αυτή. Ειδάλλως, υπεύθυνη είναι η χώρα στην οποία λαμβάνονται οι υψηλότερες αποδοχές εργασίας.

Κατά παρόμοιο τρόπο, όταν οι γονείς λαμβάνουν σύνταξη σε διαφορετικές χώρες, προτεραιότητα παίρνει η χώρα διαμονής των παιδιών, εφόσον ο ένας γονέας λαμβάνει σύνταξη σε αυτή. Σε αντίθετη περίπτωση, τις οικογενειακές παροχές αναλαμβάνει η χώρα στην οποία ο γονέας έχει ασφαλιστεί ως εργαζόμενος ή έχει κατοικήσει για το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Ωστόσο, όταν υπεύθυνες είναι δύο χώρες και η κατά προτεραιότητα υπεύθυνη αναλαμβάνει οικογενειακές παροχές μικρότερες από την άλλη, τότε η δεύτερη καταβάλει συμπληρωματικές παροχές που αντιστοιχούν στην διαφορά αυτή.

Σε κάθε περίπτωση, οι οικογενειακές παροχές θα περιλαμβάνουν αδιακρίτως ό,τι προβλέπεται από το καθεστώς της χώρας, δηλαδή επίδομα παιδιού, επίδομα ανατροφής, γονική άδεια, υγειονομική περίθαλψη των οικογενειακών μελών, κ.ά.

Συντάξεις

Οι διασυνοριακοί εργαζόμενοι μπορούν να σωρεύσουν συνταξιοδοτικά δικαιώματα σε κάθε χώρα της ΕΕ στην οποία εργάστηκαν, ανεξαρτήτως του εάν αυτή είναι η χώρα προέλευσής τους.

Η αίτηση συνταξιοδότησης υποβάλλεται στο φορέα της χώρας όπου εργασίας ή κατοικίας του εργαζομένου. Στη δεύτερη περίπτωση, ο φορέας της χώρας κατοικίας είναι υπεύθυνος να μεταβιβάσει την αίτησή του στο φορέα της χώρας όπου εργαστήκατε για τελευταία φορά.

Το ποσό της σύνταξης καθορίζεται από τον αρμόδιο συνταξιοδοτικό φορέα, ο οποίος προσθέτει τις περιόδους ασφάλισης σε όλα τα κράτη της ΕΕ συνολικά και, έπειτα, υπολογίζει τι ποσό θα λάμβανε ο εργαζόμενος αν κατέβαλε εισφορές στο δικο του συνταξιοδοτικό καθεστώς για όλο το παραπάνω διάστημα. Τέλος, αναπροσαρμόζει το ποσό αυτό, ώστε να αντικατοπτρίζει τον πραγματικό χρόνο κάλυψης στο κράτος που ανήκει.

Εάν, όμως, ο συνταξιοδοτικός φορέας προβλέπει τη δυνατότητα σύνταξης, ανεξαρτήτως του διαστήματος ασφάλισης σε άλλα κράτη, τότε μπορεί να καταβληθεί επιπλέον αυτοτελής σύνταξη στον εργαζόμενο.

Εφόσον, λοιπόν, καλύψαμε τι ισχύει για την κοινωνική ασφάλιση, ας προχωρήσουμε στο πώς και πού φορολογούνται οι διασυνοριακοί εργαζόμενοι.

Σε Ποια Χώρα Φορολογούνται οι Διασυνοριακοί Εργαζόμενοι;

Γενικότερα, δεν υπάρχει ενιαία ρύθμιση για το τρόπο φορολογίας των διασυνοριακών εργαζομένων.

Η κάθε χώρα θέτει διαφορετικά πλαίσιο για τον καθορισμό της φορολογικής κατοικίας, με αποτέλεσμα να είναι δυνατόν τόσο η χώρα διαμονής όσο και η χώρα εργασίας να θεωρήσουν το διασυνοριακό εργαζόμενο ως φορολογικό κάτοικο αυτών και να φορολογηθεί διπλά.

Ωστόσο, μεταξύ των κρατών της ΕΕ έχουν συναφθεί συμβάσεις αποφυγής διπλής φορολόγησης, οι οποίες συχνά προβλέπουν “πλασματική φορολογική κατοικία” για τους διασυνοριακούς εργαζομένους.

Ως πλασματική φορολογική κατοικία θεωρείται η χώρα στην οποία ο εργαζόμενος αποκτά ολόκληρο ή σχεδόν ολόκληρο το εισόδημά του, χωρίς να διαμένει σε αυτή.

Αυτό, βέβαια, στο οποίο θα πρέπει να δοθεί προσοχή είναι το εάν η σύμβαση μεταξύ των κατά περίπτωση χωρών περιλαμβάνει δυνατότητα καθορισμού πλασματικής φορολογικής κατοικίας και τι προϋποθέσεις θέτει ως προ το “σχεδόν ολόκληρο” εισόδημα.

Σε κάθε περίπτωση, η χώρα διαμονής ή ακόμη και η χώρα εργασίας διατηρούν το δικαίωμα να επιβάλλουν φόρους ακινήτων που βρίσκονται στο έδαφός τους, εφόσον προβλέπεται.

Για τα έσοδα, όμως, από την εκμετάλλευση των ακινήτων, όπως είναι τα ενοίκια, ισχύουν όσα αναφέρθηκαν παραπάνω.

Με Λίγα Λόγια

Συνολικά, συμπεραίνουμε ότι η διασυνοριακή εργασία αποτελεί μία ξεχωριστή δυνατότητα για τους Ευρωπαίους πολίτες, η οποία, ωστόσο, απαιτεί προσεκτική ενημέρωση και διαχείριση των ασφαλιστικών και φορολογικών ζητημάτων απέναντι στους δημόσιους φορείς.

Εάν, λοιπόν, επιθυμείτε υποστήριξη στην πραγματοποίηση δηλώσεων, στην εκπροσώπηση ενώπιον δημοσίων υπηρεσιών ή άλλες συμβουλευτικές υπηρεσίες, δεν έχετε παρά να επικοινωνήσετε μαζί μας, ώστε να γνωρίσετε τις λύσεις που προσαρμόζονται στις ανάγκες σας!

Διασυνοριακοί Εργαζόμενοι: Τι Ισχύει με Ασφάλιση & Φορολογία

Ποιοι Θεωρούνται Διασυνοριακοί Εργαζόμενοι;